کتاب «آخرین تشکر بی مورد» نوشتهٔ کارن پونت، رمانی ظریف و چندلایه است که در بستری از روابط انسانی پیچیده و تنشهای فرهنگی جریان دارد. پونته، نویسندهٔ فرانسوی-کانادایی، در این اثر با نثری روان و تصویری، داستان زنی را روایت میکند که در تلاش برای یافتن تعادل بین سنتهای خانوادگی، انتظارات اجتماعی، و خواستههای شخصی خود است. عنوان کتاب اشارهای است به پیامدهای ناخواستهٔ رفتارهای به ظاهر مودبانهای که گاه مانند تیغی دو لبه، روابط را میبرند. داستان حول محور «ژولیت»، زنی سی ساله در مونترال، میچرخد که زندگیاش تحت تأثیر فرهنگ «تشکر کردن افراطی» قرار گرفته است. او که خود راوی رمانش است در خانوادهای بزرگ شده که همواره ادب و احترام را بالاتر از صداقت قرار میدادند، حالا در آستانهٔ اتفاق بزرگ در زندگی اش، متوجه میشود که این عادت همیشگی-«تشکر کردن به هر قیمتی»-در حال تخریب زندگی است. دوست او لوک، که اصالتی کبکی دارد، صراحت و شفافیت را ترجیح میدهد و سکوت ژولیت در برابر مشکلات یا تشکرهای بیپایان او را نشانهای از عدم اعتماد یا بیعلاقگی میداند. پونت در این رمان، با مهارت، تقابل دو فرهنگ فرانسوی کانادایی (با تأکید بر ادب و ظرافت) و کبکی (با محوریت صراحت و سادگی) را به تصویر میکشد. این تقابل تنها محدود به رابطهٔ ژولیت و لوک نمیشود؛ بلکه در بافتارهای گستردهتری مانند تعاملات کاری ژولیت با همکارانش، رابطهٔ او با مادر سالخوردهاش که نماد سنتهای سختگیرانه است، و حتی دوستیهای قدیمی نیز بازتاب مییابد. نویسنده از طریق دیالوگهای نیشدار و موقعیتهای طنزآمیز مثل مهمانی شامی که در آن تشکرهای بیشمار ژولیت از میزبان، به سوءتفاهمی تلخ میانجامدخواننده را به تأمل دربارهٔ مرز بین ادب و ریاکاری دعوت میکند. یکی از نقاط قوت کتاب، پرداخت روانشناختی شخصیتها است. ژولیت نه قربانی منفعل سنتهاست و نه زنی سرکش که میخواهد همه چیز را دگرگون کند. او در میانهٔ این ، با ترسها و تردیدهایش انسانیتی آشنا برای خواننده دارد. «آخرین تشکر بی مورد»، داستانی است دربارهٔ جستوجوی صداقت در جهانی پر از نقشهای اجتماعی.
درباره کارن پونت
کارن پونته رماننویس فرانسوی متولد 24 ژوئیه 1980 است که آثارش اغلب به عنوان ادبیات «احساس خوب» طبقهبندی میشوند.