کتاب ربات کامل (جلد دوم)

وقتی از آینده‌ی ربات‌ها و هوش مصنوعی صحبت می‌کنیم، نمی‌شود نام آیزاک آسیموف را نادیده گرفت؛ نویسنده‌ای که نه فقط یکی از ستون‌های علمی‌تخیلی به‌شمار می‌آید، بلکه با نگاه عمیق و فلسفی‌اش به رابطه‌ی انسان و ماشین، نسل‌های زیادی را تحت‌تأثیر قرار داده است. او در داستان‌هایش جهانی را ترسیم می‌کند که در آن، ربات‌ها دیگر فقط ابزار نیستند، بلکه موجوداتی‌اند که با اخلاق، قانون و حتی رویا درگیرند.
در قلب آثار آسیموف، سه قانون معروف رباتیک قرار دارند؛ قوانینی که مثل ستون فقرات، تمام داستان‌ها را به هم پیوند می‌دهند:
ربات نباید به انسان آسیب بزند یا بگذارد انسانی آسیب ببیند.
باید از دستورات انسان پیروی کند، مگر اینکه این دستورات قانون اول را نقض کنند.
باید از خودش محافظت کند، مگر اینکه این محافظت با دو قانون اول در تضاد باشد.
این قوانین، زمینه‌ساز ده‌ها داستان پرکشش و تفکربرانگیز شده‌اند؛ داستان‌هایی که در مجموعه‌هایی متنوع گرد آمده‌اند:
I, Robot (1950)
آغازگر جهان رباتی آسیموف، مجموعه‌ای از ۹ داستان کوتاه است که هرکدام، یک گره فکری پیرامون قوانین رباتیک را باز می‌کنند. داستان‌هایی مثل «Runaround» و «Little Lost Robot» با هوشمندی، مرزهای میان منطق ماشین و پیچیدگی‌های اخلاق انسانی را کاوش می‌کنند.
The Rest of the Robots (1964)
این مجموعه، نگاهی گسترده‌تر به حضور ربات‌ها در جامعه دارد. در داستان «The Evitable Conflict»، آسیموف نشان می‌دهد که وقتی ربات‌ها کنترل اوضاع را در دست می‌گیرند، گاهی برای نجات بشریت باید تصمیماتی بگیرند که در ظاهر غیراخلاقی‌اند اما در بطن خود از منطق قوانین رباتیک پیروی می‌کنند.
The Complete Robot (1982)
مجموعه‌ای عظیم و کامل از ۳۷ داستان کوتاه درباره ربات‌ها، که طی چند دهه نوشته شده‌اند. از میان آن‌ها، «The Bicentennial Man» جایگاه خاصی دارد؛ داستانی درباره رباتی که می‌خواهد انسان باشد - داستانی آن‌قدر تأثیرگذار که به فیلمی درخشان هم تبدیل شد.
Robot Dreams (1986)
در این مجموعه، آسیموف به ربات‌هایی می‌پردازد که نه‌تنها تصمیم می‌گیرند، بلکه رویا می‌بینند. داستان اصلی کتاب، «Robot Dreams»، با طرح پرسشی حیرت‌آور، مرز میان خیال و واقعیت در ذهن مصنوعی را زیر سوال می‌برد.
Robot Visions (1990)
ترکیبی از داستان‌های کلاسیک و جدید آسیموف، با ایده‌هایی تازه درباره آینده‌ی هوش مصنوعی. داستان «The Life and Times of Multivac» در این مجموعه، تصویری از یک ابرهوش ماشینی را ارائه می‌دهد که بیش از هر انسان دیگری درباره‌ی سرنوشت بشر قدرت تصمیم‌گیری دارد.
The Positronic Man (1992)
این رمان که توسعه‌یافته‌ی داستان «The Bicentennial Man» است، به زیبایی سیر تکامل یک ربات به‌سوی انسان شدن را روایت می‌کند. جستجوی او برای به‌دست‌آوردن حقوق انسانی، داستانی است همزمان احساسی و اندیشمندانه.
آسیموف با این آثار نه فقط به آینده‌ای مملو از فناوری چشم دوخته، بلکه ما را با پرسش‌هایی روبرو می‌کند که هنوز هم بی‌پاسخ مانده‌اند: آیا ربات‌ها حق دارند؟ آیا می‌توانند اخلاق داشته باشند؟ و اگر روزی خواب ببینند، آیا دیگر ماشین نیستند؟