کتاب «مبانی فلسفی مکانیک کوانتوم» نوشته علیرضا منصوری، اثری است که مرز میان علم و فلسفه را به چالش کشیده و خواننده را به سفری عمیق در دنیای پدیدههای ناشناخته و مباحث بنیادین طبیعت هدایت میکند. این اثر به بررسی مفاهیم و اصولی میپردازد که در پس پردهی معادلات ریاضی و آزمایشهای فیزیکی مکانیک کوانتوم نهفتهاند و در همان زمان، پرسشهای فلسفی دیرینه دربارهی ماهیت واقعیت، شناخت و وجود را نیز مطرح میکند. در ابتدای کتاب، نویسنده با زبانی روان و ساده، تاریخچه کوتاهی از پیدایش مکانیک کوانتوم و تحولات علمی و فلسفی مرتبط با آن را مرور میکند. در این مقدمات، نویسنده به تشریح مفاهیمی چون اصل عدم قطعیت، دوگانگی موج-ذره و پدیدههای عجیب و شگفتانگیزی مانند درهمتنیدگی میپردازد. پس از این، کتاب به نگرشهای مختلفی از جمله تفسیر کپنهاگی، نظریههای چندجهانی و حتی دیدگاههای پنهان متغیرها اشاره میکند. در ادامه، کتاب به موضوع نقش مشاهدهگر و تأثیر آن در کنترل نتایج تجربی میپردازد؛ موضوعی که نه تنها در فیزیک کوانتوم بلکه در مباحث دینی و عرفانی نیز جایگاه ویژهای دارد. نویسنده با استفاده از مثالهای روشن و داستانهای کوتاه، نشان میدهد چگونه حضور مشاهدهگر میتواند به شکلی بنیادی در تعریف و تفسیر واقعیت دخیل باشد. او از این منظر بهتر دیده میشود که مرز میان دانسته و ناشناخته، میان وجود و عدم وجود، همیشه در حال تغییر و تحول است و این تغییرات فرصتهایی را برای مرور دوبارهی باورهای دیرینه فلسفی فراهم میکند. به بیان نویسنده، قبول کردن مباحث پیچیده و گاه متناقض مکانیک کوانتوم، میتواند انسان را به راهکاری برای درک بهتر محدودیتهای شناختی و نیز پذیرش زیباییهای ناشناخته عالم بکشاند. او معتقد است که این رویکرد نه تنها برای دانشمندان بلکه برای هر فردی که در جستجوی معنا و هدف زندگی است، قابل استفاده و ارزشمند میباشد. مطالعه این کتاب برای دانشجویان، پژوهشگران و هر کسی که به دنبال درک بیشتر از معنای واقعی هستی و قوانین حاکم بر آن است، تجربهای ارزشمند و الهامبخش به شمار میآید.
درباره علیرضا منصوری
دکتر عليرضا منصوري متولد سال 1353 می باشد. وی دارای دکترای فلسفۀ علم و فنآوری از پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی است.