آثار تقسیم کار در تجارت عمومی جامعه را هنگامی می توان به آسانی درک نمود که شیوه تقسیم کار در یک محصول معین مورد بررسی و مداقه قرار گیرد. معمولا تصور بر این است که تقسیم کار در تولیدات خرد بسیار بیشتر از سایر بخش ها صورت گرفته؛ البته شاید واقعا منظور این نیست که در این گونه تولیدات تقسیم کار بیشتر از تولیدات مهم تر عملی شده: بلکه مقصود آن است که در این تولیدات خردی که نیازهای روزمره برخی از مردم را فراهم می آورد، تعداد کل کارگران می بایست بالضروره کم باشد و اغلب می توان این گونه کارگرهایی که در عرصه های گوناگون مشغول فعالیت هستند را در یک کارگاه گردهم آورده و زیر نظر یک ناظر قرار داد.برعکس، در رشته های مهمتری که به پاسخگویی نیازهای تعداد بیشتری از مردم مشغول هستند، شمار کارگران در هر رشته فعالیت چنان زیاد است که گردآوری تمامی آن ها در یک واحد تولیدی ممکن نیست. در تولید چنین کالاهایی، به ندرت همزمان جز کسانی که از زمینه کاری یکسانی برخوردارند مشاهده می شوند. لذا به رغم آنکه در حقیقت در تولید چنین کالاهایی می توان کار را به واحد های بیشتری تقسیم کرد تا در تولیدات جزئی تر، اما با این حال تقسیم کار در آن ها چندان مشخص نیست و برهمین اساس نیز کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
اما بدیهی است که بهبود ماشین آلات همیشه از سوی اشخاصی که با آن ها سروکار دارند، نیست. بسیاری از این ابداعات ناشی از نبوغ سازندگان این ماشین هاست، یعنی وقتی ساخت این ماشین آلات به حرفه ی تخصصی آن ها بدل می شود در توسعه و اصلاح آن ها تواناترند؛ و برخی از این اختراعات توسط افرادی است که فیلسوف یا دانشمند نامیده می شوند؛ شغل این گونه افراد کار معینی نیست، تنها این است که به دقت به همه چیز توجه نمایند و بر همین اساس نیز در اغلب موارد قادرند نیروهای بعیدترین و نامتجانس ترین اشیاء را با یکدیگر ترکیب کنند. در روند پیشرفت جامعه، فلسفه و تحقیقات نظری به مانند هر حرفه ی دیگری، حرفه ای اصلی و منحصر گروه خاصی از افراد جامعه می شود و به مانند هر حرفه ی دیگری فلسفه خود به شاخه های متعددی تقسیم می شود که هریک از آن ها حرفه ای برای گروه یا طبقه ی خاصی از اندیشمندان می شود؛ و این تقسیم بندی زیر شاخه ی فلسفه و سایر حرف باعث بهبود مهارت و در نتیجه صرفه جویی در زمان می گردد. هر فرد در کار خود ماهرتر می شود و در کل کار بیشتری انجام می شود و حجم دانش ها به شکل قابل ملاحظه ای افزایش می یابد.
روزگار
آدام اسمیت
