کتاب حکومت 58

از روزی که دوربین عکاسی را به دست گرفتم، سعی کردم حرف‎هایم را با آن بزنم. فهمیدم می‎توانم با آن دنبال سفرها و آرزوهایم بروم و لحظه‎های گذرای زندگی‎ای را ثبت کنم که در حال گذر است و چیزهایی که از دست می‎روند؛ که در تجربه‎ای تلخ در جوانی، این ترس از دست دادن در من ریشه دوانده بود. علاوه بر آن، عکاسی کاری بود که به من هیجان، امید و انرژی می‎داد و آن هیجان و انرژی انباشته، باز با عکاسی به آرامش و رضایت می‎رسید. این چرخه در من تکرار می‎شد و به زندگی‎ام معنا می‎بخشید؛ حسی که برای زنده بودن و زندگی کردن همیشه به آن احتیاج داشته‎ام. بدیهی است اوایل درک روشنی نسبت به نقش عکاسی در زندگی‎ام نداشتم؛ ولی، به‎تدریج و در طول زمان، درک آن به ضمیر آگاهم سفر کرد و من، آگاهانه، عکاسی را برای ادامۀ بودنم انتخاب کردم. عکاسی خیابانی، که تجربۀ آن برای من با شروع انقلاب بود، به من نیرو و انگیزۀ زندگی می‎داد. در شروع انقلاب، به دلیل مهم بودن اتفاقی که در حال رخ دادن بود و تازه بودن فضای عکاسی در خیابان‎ها و از مردم، و هماهنگی با روح ماجراجوی من، فکر می‎کردم برای همیشه در خیابان‎ها خواهم ماند و با این نوع عکاسی، جان سرکشخو* را آرام خواهم کرد، اما به هر دلیل اینچنین نشد. در سال‎های ۵۷ و ۵۸ از عکس‎های مربوط به حضور مردم در انقلاب، چهار نمایشگاه برگزار کردم. - نمایشگاه گروهی، گزارشی از انقلاب در دانشکده هنرهای زیبا، اسفند ۵۷ - نمایشگاه انفرادی، زن در انقلاب ما در سالن وزارت کار، اسفند ۵۷ - نمایشگاه انفرادی یک روز در خانه دکتر مصدق، در سالن وزارت کار، سال ۵۸ - نمایشگاه انفرادی زن همگام انقلاب، باغ فردوس، اردیبهشت ۵۸ تا اواخر سال ۵۸، سعی کردم اتفاقات خیابانی و جامعۀ پس از انقلاب را عکاسی کنم. تا اواسط سال ۵۹ هم مقاومت کردم؛ ولی به‎تدریج محدودیت‎ها و آزارها برای عکاسی در خیابان و تجمعات به حدی شد که نتوانستم ادامه دهم و مجبور شدم برای ادامۀ کارم، به‎تدریج، به عکاسی در مکان‎های سربسته و امن‎تر رو بیاورم و کمکم مجبور شدم به فضاهای بسته کوچ کنم و از سال ۵۹ سرگرم پروژۀ چهره‎ها شدم، اگرچه همان چهره‎ها را هم تا ۹ سال (تا زمانی که مجوز از روی نمایشگاه‎ها برداشته شد) اجازۀ برگزاری نمایشگاه ندادند. در یکی از دفعاتی که باز عکس‎هایی از چهره‎های ادبی را برای کسب مجوز نمایشگاه به ارشاد فرستاده بودیم، آقای الف. به صاحب گالری پیغام داده بود که به این خانم بگویید چرا عکس اینها را می‎گیرد و چرا برای اینها می‎خواهد تبلیغ کند؟ بگویید برود عکس گل و بلبل بگیرد! و من، اگرچه یک بار دیگر برای عکاسی به خیابان‎ها رفتم، حالا دیگر مشغول عکس گرفتن از گل‎ و بلبل هستم!