«شناختنامه غلامحسین ساعدی» کتابی نوشته جواد مجابی، نویسنده و منتقد ادبی است. این اثر در دسته ادبیات پژوهشی و زندگینامهای قرار میگیرد. مجابی این کتاب را با نگاهی به بخشی از زندگی و آثار غلامحسین ساعدی، نویسنده و پزشک ایرانی که به گوهرمراد معروف است نوشته. بخشی از این اثر زندگینامهای شامل آثاری از ساعدی است که به تکنگاری معروف هستند. در قسمتهای دیگر این کتاب مجابی گفتگوهایی را که با گوهرمراد انجام شده آورده است. در بخشهایی از «شناختنامه غلامحسین ساعدی» یادداشتهایی از او که در روزنامههای مختلف به چاپ رسیدهاند منتشر شده و قسمتهایی هم به نامههای غلامحسین ساعدی اختصاص دارد. این اثر فقط شامل آثار گوهرمراد نمیشود و نویسنده کتاب به خاطرات و نظرات خود درباره ساعدی و همچنین به دیدگاههای نزدیکان درباره او پرداخته است.
جواد مجابی به عنوان نویسنده و گردآورندهی این کتاب، در مقدمه «شناختنامه غلامحسین ساعدی» که عنوان آن «یاد دوست» است به دلایل انتشار این کتاب میپردازد و خاطرات دوران دوستی خود را با ساعدی را یادآوری میکند و به شب و روزهایی میپردازد که با غلامحسین ساعدی گذرانده است. مجابی تاکید میکند که در این اثر کوشیده تا جنبههای گوناگون زندگی و شخصیت ساعدی را بازتاب دهد.
«شناختنامه غلامحسین ساعدی» شامل سه بخش است. سالشمار زندگی غلامحسین ساعدی اولین بخش این مجموعه است و در این قسمت مجابی به گوشههایی از زندگی خصوصی ساعدی و به برخی ویژگیهای اخلاقی او پرداخته است. بخش دوم کتاب به بعضی نوشتههای ساعدی با عنوان سفرنامه، تک نگاری، روزنامهنگاری، نقد و نظر، گفتگو و سخنرانی، نمایشنامه، فیلمنامه، داستان، رمان، طنز، یادداشتها و نامهها اختصاص دارد.
در بخش سوم نیز دیدگاههای برخی نویسندگان و منتقدان به شکل مقالات مختلف درباره ساعدی آورده شده است که از آن جمله میتوان به: خرقه مرشد برای ساعدی نوشته جلال آل احمد، چوب به دستهای ورزیل نوشته نجف دریابندری، اهل هوا به قلم داریوش آشوری، با ساعدی نوشته جواد مجابی، آذرخش بیتندر اثر محمود کیانوش، قصه الفبا نوشته هما ناطق و در آن مجال اندک و بیرحم به قلم فرج سرکوهی اشاره کرد.
کتاب شناخت نامه غلامحسین ساعدی