کتاب ماندگار

"ماندگار"، رمانی از آلن روب-گری یه، یکی از چهره‌های برجسته‌ی جنبش رمان نو، اثری تجربی است که روایت خطی را دگرگون می‌کند و مرز میان حافظه، واقعیت و توهم را محو می‌سازد. این رمان، که در سال ۱۹۶۳ منتشر شد، بازتابی از ساختار رویاگونه و پازل‌وار فیلمی به همین نام است که خود روب-گری یه کارگردانی آن را بر عهده داشت. نویسنده با سبک روایی منحصربه‌فردش، داستانی مرموز و هیپنوتیزم‌کننده خلق می‌کند که درک خواننده را از زمان، هویت و معنا به چالش می‌کشد.
داستان در استانبول می‌گذرد و روایتگر سرگردانی مردی فرانسوی است که شیفته‌ی زنی مرموز به نام "L." می‌شود. در حالی که او در خیابان‌های پرپیچ‌وخم و کوچه‌های سایه‌دار شهر به دنبال این زن می‌گردد، با شخصیت‌های مبهم و رویدادهای نگران‌کننده‌ای مواجه می‌شود که به نظر می‌رسد در پس آن‌ها رازی عمیق‌تر نهفته است. L. در عین حال که آشنا به نظر می‌رسد، بیگانه است؛ نزدیک اما دور. این عدم قطعیت، قهرمان داستان را به هزارتویی از میل، سرگردانی و شک می‌کشاند. مانند بسیاری از آثار روب-گری یه، "جاودانه" از روایت خطی و علیت سنتی اجتناب می‌کند. داستان نه از طریق رویدادهای پیوسته، بلکه از طریق تکرار موتیف‌ها، تغییرات ظریف در تصاویر و حس سرگردانی قهرمان پیش می‌رود. روایت ساختاری انعکاسی دارد و با چرخش‌های ظاهرا تصادفی، زمان و مکان را به هم می‌ریزد.
یکی از موضوعات اصلی این رمان، ماهیت حافظه و ناپایداری آن است. برخوردهای مکرر قهرمان با L. این پرسش را مطرح می‌کند که آیا او واقعا وجود دارد یا صرفا بازتابی از ذهن راوی است؟ شاید او چیزی فراتر از یک فرد، بلکه تجسم میل جاودانه‌ای باشد که همیشه از دسترس خارج است.
زمان نیز در این رمان به شیوه‌ای غیرمتعارف مطرح می‌شود. گذشته و حال در جریان‌های نامشخصی در هم می‌آمیزند و مفهوم زمان به‌عنوان یک پیوستار منطقی از هم می‌پاشد. روب-گری یه با برهم‌زدن زمان‌مندی سنتی، خواننده را در فضایی معلق و بی‌پایان غوطه‌ور می‌سازد که در آن حوادث به شیوه‌ای غیرمنتظره تکرار و دگرگون می‌شوند. محیط استانبول نیز نقشی اساسی در ایجاد حس بی‌ثباتی و رمزآلودگی ایفا می‌کند. خیابان‌های پرپیچ‌وخم، خرابه‌های باستانی و چشم‌اندازهای متغیر شهر، آشفتگی درونی قهرمان و کیفیت رویاگون روایت را تقویت می‌کنند. شهر در این اثر تنها یک پس‌زمینه‌ی فیزیکی نیست، بلکه به یک هزارتوی ذهنی تبدیل می‌شود که شخصیت اصلی در آن گم شده است.
"ماندگار" اثری درخشان و گیج‌کننده است که سبک آوانگارد روب-گری یه را در داستان‌نویسی به نمایش می‌گذارد. این رمان، با شخصیت‌های دست‌نیافتنی، روایت پاره‌پاره و تصاویری که بین واقعیت و خیال در نوسان‌اند، خواننده را به جهانی سراب‌گونه می‌کشاند که در آن هیچ چیز قطعی نیست. برای کسانی که به ادبیات تجربی، بازی‌های روایی و کاوش‌های فلسفی درباره‌ی زمان و ادراک علاقه‌مندند، "ماندگار" تجربه‌ای چالش‌برانگیز اما عمیقا تأمل‌برانگیز خواهد بود.