کتاب شبح سرگردان

آن ها در موهبت نادانی نفس می کشند! مرده هایی هستند که هرگز نمی میرند. حتی می توانم بگویم که هرچه بیشتر بکشی شان، بیشتر جلو چشمانت می آیند. هنگامی که ما داشتیم گورهامان را می کندیم و اس اس ها سلاح هاشان را آماده می کردند، از رفیق اسیری که بغل دستم مشغول کندن زمین بود _ سیوما کاپلوتسنیک _ پرسیدم راجع به فرهنگ چه فکر می کنی؟ آیا می توانی تعریف خوبی از واژه فرهنگ برایم بگویی تا بفهمم برای هیچ و پوچ نمی میرم و دست کم میراثی پشت سر خودم به جا می گذارم؟ او شروع کرد به جواب دادن اما سر و صدای آن بچه ننرها که توی بغل مادرهاشان جیغ و ویغ راه انداخته بودند _ مادرهایی که بچه در بغل داشتند از کندن گور معاف بودند _ اول نگذاشت پاسخ او را بشنوم. بنابراین سیوما کاپلوتسنیک در حین کندن زمین کمی آمد نزدیکتر، چشم هایش را باز و بسته کرد و بعد گفت: «فرهنگ وقتی وجود دارد که مادرانی که بچه هاشان را در بغل دارند، از کندن قبرهاشان قبل از اعدام معاف باشند.» شوخی خوبی بود و ما دوتایی به شدت خندیدیم. هیچ وقت، با هیچ عذر و بهانه و تحت هیچ شرایطی نباید خیلی از نزدیک یا خیلی دقیق به نوع بشر نگاه کنی. آلمانی ها شیللر، گوته و هولدرلین را داشتند و سیمباهای کنگو هیچ چیز نداشتند. فرق بین آلمانی ها _ که وارث فرهنگی عظیم اند _ و سیمباهای وحشی این است: سیمباها قربانیان خود را می خوردند، حال آنکه آلمانی ها از قربانیان خود صابون می ساختند. این نیاز به پاکیزگی، اسمش فرهنگ است!