کتاب سال های بخصوص

«سال‌های بخصوص، ناکامی و کامیابی‌های مستندسازی» نوشتۀ ابراهیم مختاری روایت مستندسازی این فیلم‌ساز باتجربه‌ی سینمای مستند در دو بخش دولتی (تلویزیون) و خصوصی در فاصله سال‌های ۱۳۵۴ تا ۱۳۷۹ (دوران فیلم، ویدیو و دیجیتال) است. کتاب شرح تلاش‌های مختاری برای حراست از حرفۀ خود و وفاداری به واقعیت و جستجوی زیبایی‌شناختی برای اجرا و باروری واقعیت در آثاری است که تولید کرده.
مختاری چس از نمایش فیلم‌هایش و روبه‌رو شدن با سوالات مخاطبانش درباره‌ی آن مستند، خاطراتی از زمان تولید تا اتمام و پخش آن مستند را به یاد می‌آورد که بعد از مدتی فراموش می‌شوند. بنابراین شروع به نوشتن این خاطرات می‌کند که از خاطرات فردی و اجتماعی تا زیبایی‌شناسانه و خانوادگی را و... در پیوند با آن مستند دربرمی‌گیرد.این خاطرات در قالب کتاب «سال‌های بخصوص» ارائه شده‌اند.
کتاب به شکل اتوبیوگرافی نوشته شده و نویسنده، مخاطب خود را در مواجهه با فضای مستندسازی و تولید برنامه قرار می‌دهد. اگرچه ابراهیم مختاری مستندساز است اما در این کتاب او تلاش کرده است تا روایتش شکلی داستان‌گو داشته باشد و خواننده در مواجه با این روایت انگار در حال خواندن داستانی جذاب است. ساختار کتاب نوعی جریان سیال ذهن است که تاریخ مستندسازی را به سال ۱۳۹۰ نیز می‌کشاند. در واقع به نوعی بازسازی تاریخ درونی یک دوران یا همان سال‌های بخصوص از طریق خودنگاری است. توصیف مختاری از سال‌های بخصوص همه جانبه است به شکل یک گزارش مردم‌نگاری که حتی تپش قلب راوی و صدای گروپ گروپ پاهایی را که از پلکان خانه مادری بالا می‌رود، نیز ثبت کرده است. او به طور دائم وضعیت موجود مستندسازی را به صورت علت و معلولی با شرایط زیبایی‌شناختی، سیاسی، مدیریتی و نظام تصویری فیلم (از فیلم به ویدیو) و نحوۀ تسلط بر ابزار توضیح می‌دهد.
سال‌های بخصوص مختاری از پاریس شروع می‌شود زمانی که در دوره فوق لیسانس سینما اسم نوشته و به کلاس‌های دانشکده سینمایی پاریس می‌رود. در جریان انقلاب احساس می‌کند جایش در تهران خالی است. او به تهران می‌آید و وارد تلویزیون می‌شود. ورود مختاری به تلویزیون، مصادف با برنامه‌سازی کارمندانی است که یا از رژیم گذشته بد می‌گویند یا حکومت جدید را مشکل‌گشای مشکلات می‌دانند.
خش «سفر صیادی» درونی‌ترین زوایای ذهن مختاری را شکافته است. این بخش نمونه‌ای درخشان از نگارش اتوبیوگرافیک و مطالعه‌ای موردی در احوال خود به صورتی تصویری و در عین حال توصیف تولیدات تلویزیونی در میانۀ دهه شصت است.
«سال‌های بخصوص، ناکامی و کامیابی‌های مستند سازی» کتابی مهم و خواندنی برای علاقمندان به سینمای مستند است؛ یک خودنگاری برای آشنایی با تجربه‌های یک فیلم‌ساز مستند و روایت بخشی از تاریخ سینمای مستند ایران.