کتاب خاطرات سیاسی محمد ساعدمراغه ای

محمد ساعد مراغه ای (۱۳۵۲-۱۲۶۰) از رجال سیاسی پاکدامن و خوشنام ایران است، او پس از تحصیل در روسیه و سوئیس به استخدام وزارت خارجه ایران درآمد. ساعد سال ها نائب کنسول و کنسول ایران در شهرهای قفقاز و ده سال کنسول ایران در آنکارا و همچنین وزیر مختار ایران در رم و شوروی بود. ساعد در سال ۱۳۱۸ سفیر کبیر ایران در شوروی شد. قبل از واقعه شهریور ۱۳۲۰ او دو بار محرمانه وزارت خارجه ایران را از نیات شوروی و انگلیس آگاه کرد، اما به پیام های او توجهی نشد. ساعد در خرداد ۱۳۲۱ وزیر خارجه کابینه سهیلی شد. با تلاش ساعد سهیلی در کنفرانس تهران، تضمین نامه ای برای ایران صادر شد. ساعد در فروردین ۱۳۲۳ به نخست وزیری رسید و پست وزارت خارجه را خود در اختیار گرفت. او در آبان ۱۳۲۷ بار دیگر به نخست وزیری رسید. پس از استعفاء از نخست وزیری به مجلس سنا رفت و سپس سفیر کبیر ایران در ترکیه و واتیکان شد. ساعد مجموعا دو بار نخست وزیر، هشت بار وزیر امور خارجه، یک بار وزیر کشور، چهار مرتبه سفیر کبیر و وزیر مختار، پنج دوره نماینده مجلس سنا و یک دوره نماینده مجلس شورای ملی بوده است. او به زبان های روسی و فرانسه مسلط و با انگلیسی و ترکی استانبولی آشنایی داشت. طبق وصیتش او را در گورستان عمومی و بدون نام و نشان دفن کردند و پس از مرگ هیچ مالی از او باقی نماند.