"آتش پارسی" اثری است از "حمید یزدان پرست" که در آن "درنگی در روزگار، زندگی و اندیشه سعدی" نموده است. این اثر دو جلدی که هم اکنون جلد اول آن پیش روی خوانندگان قرار دارد، در چهار بخش حیات شیخ اجل را بررسی میکند که جلد نخست "آتش پارسی"، مشتمل بر بخشهای اول و دوم آن میباشد.
بخش اول کتاب "آتش پارسی" از "حمید یزدان پرست" ما را با ایران و شیراز در آن دوره و همچنین حاکمیت محلی آن، وضعیت عمومی ایران و خاندان خوارزمشاهی، جنگهای صلیبی و حملهی مغولها و همچنین ورود آنها به ایران و آثار حملهی آنها آشنا میکند. بخش دوم روایتی است درباره خانواده سعدی از کودکی تا کهنسالی، و همچنین سفرهای فراوان او، خصایص فکری و اخلاقی و برخورد او با حاکمان که همه بر اساس کلیات شیخ اجل است.
سعدی اکثریت زندگی خود را در چنین محیطی گذراند و نتیجه درازمدت آن فقدان امنیت طولانی مدت، سستی پایههای اخلاقی و تجربیات تلخ در زندگی بود. دور از ذهن نیست که همه اینها بر قلب و روح شاعری حساس چون او تأثیر بگذارد و در گفتار و کردارش نمایان می شود. بررسی کلیات شیخ و استخراج این موارد و ارزیابی آنها با شواهد خارجی، مانند گزارشات مورخین، وقایع نگاران و اسناد و مدارک جانبی، برای بازسازی فضایی که شیخ اجل در آن زندگی می کرد، کافی است.
با وجود انتقادات زیادی که به سعدی وارد میشود، نباید فراموش کرد که او مرهمی شفابخش بر روی زخمهای عمیقی است که روان ایرانی در یکی از تاریکترین و بیرحمانه ترین اعصار تاریخ تجربه کرده است. سعدی نمادی از اعتدال و منطق در رفتار است و همچنین فردی است که شخصیتش، خود اسوهای برای استقامت در برابر سختی ها، صبر و امید به آینده است.
کتاب آتش پارسی - جلد اول