کتاب مغز: موتور رابطه

شاید جالب ترین سوآلی که تاکنون در این زمینه مطرح شده این باشد که آیا تکامل حیات از راه انتخاب طبیعی «هدف» یا حتی جهت مشخصی دارد؟ پاسخ استفن. جی. گولد (یکی از زیست شناسانی که در این باره مطالعه کرد) به این سوآل منفی بود. می دانیم که مسیر تکامل در چند میلیارد سال گذشته نشان دهنده افزایش پیچیدگی جانداران است. بنابراین حداقل به این معنا، تکامل جانداران دارای «جهت» است. اما احتماال گرایش به پیچیدگی ناشی از حضور جانداران در جاهای متنوع تر و لزوم تخصصی تر شدن بود. گولد با وجود این هدف روشن همچنان معتقد بود که افزایش پیچیدگی در مورد هر فنوتیپ خاص روندی کور است، بگذریم از افزایش پیچیدگی جاندارانی که کنام یا نیش های گوناگونی را اشغال می کنند. به نظر او اگر بساط زندگی را جمع می کردند و همه چیز از نو شروع می شد احتمالا گونه های متفاوتی روی زمین به وجود می آمدند. این ایده بر استدلالی استوار است که گولد و همکارش نیلز الدریج در دهه ۱۹۷۰ عنوان کردند. آن ها پیشنهاد دادند که فرگشت چنانکه داروین می گفت مجموعه ای از تغییرهای کوچک نیست، بلکه مشخصه آن دوره های طولانی ایستایی و ثبات همراه با تغییرهای ناگهانی است. آن ها برای تأیید نظریه خود به شواهد تجربی فسیل بی مهرگان متوسل شدند. ایده فرگشت از راه «تعادل نقطه ای» (equilibrium punctuated) اگرچه در اصل نوعی اصلاح و بازسازی نظریه نو داروینی است (مثال در مورد اینکه سرعت تغییرهای فرگشتی در دوره های مختلف یکی نیستند و اینکه بسیاری از شواهد فسیلی تکامل هنوز یافت نشده اند) بحث های مفصل و گاهی تندی را برانگیخته است. احتمال دارد با کشف حیات در دیگر سیاره های منظومه شمسی یا اقمار آن ها و حتی یافتن حیات در ورای منظومه شمسی شواهد بیشتری برای روشن کردن این مباحث به دست آوریم.