کتاب آیا آموزش می تواند جامعه را تغییر دهد؟

کتاب «آیا آموزش می‌تواند جامعه را تغییر دهد؟» به قلم مایکل دبلیو. اپل، یک کاوش فکری در حوزۀ جامعه‌شناسی، در مورد نقش آموزش و پرورش در شکل دادن و دگرگونی جامعه است. اپل در این کتاب به بررسی رابطه بین آموزش، قدرت و تغییرات اجتماعی می‌پردازد و خوانندگان را به بازنگری در پتانسیل موسسات آموزشی برای ایجاد تحولات اجتماعی معنادار دعوت می‌کند. نویسنده، مایکل دبلیو اپل، یک چهره برجسته در زمینه آموزش است که به دلیل رویکرد انتقادی خود به نظریه و عمل آموزشی شهرت دارد. وی در صدد است تا در این کتاب به پرسش مطرح شده توسط جورج کانت در سال 1932 بپردازد: «مدرسه جرأت ایجاد نظم اجتماعی جدید را دارد؟». این سوال به عنوان سکوی پرشی برای بررسی شرایط ایدئولوژیک و اقتصادی که بر آموزش و ظرفیت آن برای ایجاد تغییرات اجتماعی تأثیر می‌گذارد عمل می‌کند. کتاب با مقدمه‌ای دربارۀ مباحث تاریخی و معاصر پیرامون قابلیت‌های آموزش به عنوان یک نهاد اجتماعی شروع می‌شود. در فصل بعدی، نویسنده به نظریات پائولو فریره، یک چهره کلیدی در تربیت انتقادی می‌پردازد و بر اهمیت معلمان به عنوان فعالانی که ساختارهای ظالمانه را به چالش می‌کشند و عدالت اجتماعی را ترویج می‌کنند، تأکید می‌کند. در فصل سوم آرای جورج کانت و سیاست تغییر رادیکال وی مورد بحث قرار گرفته است و فصل چهارم به متفکران دیگری در این حوزه مانند کارتر وودسن و دو بیوس اختصاص یافته است. بعد از بررسی نسبتا مفصل این متفکران، باقی مباحث کتاب بیشتر حیث موضوعی دارند. نویسنده در فصول باقی مانده از کتاب به وجوه مختلف آموزش انتقادی، تعهد به حقیقت در آموزش و ابعاد عملی اقدام آموزشی که در نهایت منجر به تغییرات اجتماعی بنیادین می‌گردد، پرداخته است. به عقیدۀ او، آموزش ذاتا یک امر سیاسی است و مدارس اساسا محل منازعات ایدئولوژیک‌اند. به همین دلیل است که معلمان در این میان با تعهد به حقیقت می‌توانند نقش اخلاقی خود را اجرا کنند. آن‌ها می‌توانند آگاهی جمعی یک نسل را افزایش داده و افرادی را تربیت کنند که ساختارهای سرکوبگر را زیر سوال می‌برند. در پایان قابل ذکر است که این کتاب به منظور آشنایی دانش‌جویان با مفاهیم کلیدی، نظریه‌ها و روش‌های مورد استفاده در تحقیقات جامعه‌شناسی و ارائه درک وسیعی از جهان اجتماعی با تمرکز بر نهاد آموزش طراحی شده است.