چای به دلایل مختلف، جای بسیاری از نوشیدنی ها را در فرهنگ، آیین ها و آداب و رسوم ما گرفته است. این که چرا این نوشیدنی وارد زندگی ما شد، در آیین های سور و سوگ مهم شد و همچنین نقش روزمره اش که تبدیل به یک عنصر پیونددهنده در روابط اجتماعی شده است، از جمله مواردی هستند که در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته اند. دلایل و پیشینه این اتفاق که چه شد چای به کلی جای قهوه را گرفت و آن را از میدان به در کرد، در این کتاب توضیح داده شده است. به علاوه ابزار و وسایل چای نوشی نیز در این اثر تشریح شده است. این کتاب به نوعی به انسان شناسی غذا کمک می کند.
کتر پیمان متین و دکتر معصومه ابراهیمی در کتاب از جام پیاله تا استکان نعلبکی: چای نوشی به مثابه ی فرهنگ، معتقدند که یکی از عوامل فراگیری و همه نوشی چای در ایران، به رابطه ی معنا دار چای و شراب باز می گردد. چای تا حدودی مشخصات شراب را دارد . از جمله رنگ سرخ و طعم گس آن و مهمتر اینکه در ظرفهایی به شکل جام ریخته و نوشیده می شده است. حتی شکل صرف کردن آن همانند باده نوشی بوده، زیرا مردم دور هم می نشستند و کسی چای را در جام های پیاله مانند دور می گردانده است. این کار نوعی سرخوشی و آرامش ضمن باهم بودن بوجود می آورده است. بنابراین چون همواره باده نوشی و شرابخوارگی ممنوع بوده و مجازاتها در پی داشته، مردم چای را جایگزین شراب می کنند که ضمن دارا بودن برخی خواص شراب هیچ ممنوعیت و مجازاتی را در پی نداشت.
کتاب از جام پیاله تا استکان نعلبکی