کتاب «نارتنامه» که دربردارنده روایتهای اساطیری و افسانهها و حماسههای قوم نارت است، با برگردانی از دکتر مریم شفقی، دانشیار زبان و ادبیات روسی دانشگاه علامه طباطبائی، و بازنویسی سامان اصفهانی، شاعر و پژوهشگر ادبیات فارسی، و پیشگفتاری از زالینا کانوکوا، رئیس انستیتو اوستیای شمالی در پژوهشهای علوم انسانی و علوم اجتماعی به نام و.ای. آبایف وابسته به آکادمی علوم روسیه، در یک جلد از سوی نشر ترنگ منتشر شده است.
زالینا کانوکوا در پیشگفتار آغازین کتاب با یادی از دانشمند زبانشناس آسی، پروفسور و.ای. آبایف، مینویسد: «دانشمند بزرگ اوستیایی، آبایف، تاکید میکند که نارتها نمونهای از جهان افسانهای و شگفتانگیزی است که با نیرویی ساده و قدرتمند نگاشته شده که برای ما نزدیک و قابل فهم است و ما ناگزیر به ادای احترام به نبوغ شاعرانه مردمان خالق آن هستیم. نارتها اسطورهای است اشباع شده از زندگی و تاریخ... .»
مقدمه کتاب با جستاری به قلم دکتر میرجلالالدین کزازی با عنوان «شاهنامه و نارتنامه» آغاز شده است. در جستار آغازین کتاب میخوانیم: «... این رزمنامه آبشخوری است ارزشمند، در شناخت سرگذشت اوستاییان که در گذار روزگاران، برجای مانده است و به گونهای افسانه رنگ، باز گفته آمده است و سرانجام، در دفتری، گردآورده شده است. با بررسی و کندوکاو در آن، بر پایه دانشها و دیدگاههایی گوناگون چون:
اسطورهشناسی و نمادشناسی و باورشناسی و در متن نخستین آن که به زبان آسی نوشته شده است، زبانشناسی تاریخی و در زمانی که دانشهاییاند که زمینههای دیرین-شناسی فرهنگی و تباری را فراهم میسازند، میتوان به نکتههایی نازک و ناب و نوآیین دست یافت و رازهایی نهفته و تاریک را بر آفتاب افکند؛ نیز شاید گرههایی فروپیچیده و کور را فراگشود، به ویژه در آنچه به پیوند دیرینه تبارشناختی و فرهنگی و تاریخی اوستاییان با ایرانیان باز میگردد... .»
این مجموعه حماسی شامل حدود یکصد افسانه اوستیایی میشود که به کمک همکارای اوستیایی گزینش شده است. در میان آنها میتوان از «پیدایش نارتها»، «درخت نارتها»، «اوریزماگ، هامیتس و شّتانا»، «شّتانای نارت» کرد.