"ذهن و زبان حافظ" اثری است از حافظ پژوه و قرآن پژوه معاصر "بهاءالدین خرمشاهی"، که هنر و تفکرات لسان الغیب را در آن تجزیه و تحلیل می کند. خواجه ی شیراز را از آن رو "حافظ" می خوانند، که کلام الله مجید را از بر بود و "بهاءالدین خرمشاهی" که بیش از چهار دهه قرآن و حافط را در کنار هم پژوهیده است، اعتقاد دارد که ساختار غزلیات وی، بسیار از سوره ها و آیه های کلام الله مجید تاثیر پذیرفته است. این ساختارهای به ظاهر ناپیوسته در غزل حافظ، شیوه هایی هنرمندانه در پس خود دارند که زیبایی های حیات، لبریز شدن روح و صرافت طبع را به تصویر می کشند.
"ذهن و زبان حافظ" کتابی است که تا کنون بارها مورد تجدید چاپ قرار گرفته و "بهاءالدین خرمشاهی" که بیشتر عمر پرکار و پربار خود را در شناختن و شناساندن حافظ سپری کرده، در هر ویراست نو از کتاب، مقالات جدید و ارزنده ای را به آن افزوده است. به این ترتیب در نسخه ی پیش رو بالغ بر پنجاه مقاله در توصیف "ذهن و زبان حافظ" رو به روی خوانندگان قرار گرفته است. این جستارها طیف گسترده ای از موضوعات مربوط به حافظ را شامل می شوند که حافظ پژوهی، تاثیر قرآن کریم بر اشعار حافظ، دگرخوانی ها و کژتابی ها در شعر حافظ، طنز، اندیشه های ملامتی، دستورمندی، ارتباط او با تشیع و عرفان، نقد روایت "احمد شاملو"،"هوشنگ ابتهاج"، "داریوش آشوری"، "محمد استعلامی"، "مصطفی رحیمی" و "سلیم نیساری" از حافظ، شرح چند بیت دشوار و چند گفت گوی حافظ محور به مناسبت های مختلف تنها بخشی از آن ها می باشد.
کتاب ذهن و زبان حافظ
ناهید
بهاءالدین خرمشاهی
