موضوع فلسفه، عنوانی است که فیلسوف واقعیات را در ذیل آن فهم می کند و از طرف دیگر تمام بخش های فلسفی خود را بر حسب آن نظم و وحدت می بخشد و ارتباط و پیوستگی درونی آنها را تضمین می کند. به بیان دیگر همین عنوان کلی است که تمام بخش های فلسفه یعنی امور عامه و خاصه را دور خود جمع می کند. باید توجه داشت که در فلسفه مشاء و نیز فلسفه سهروردی، موضوع نمی تواند از مقوله منظر یا امری تمثیلی باشد. چرا که در هر دو فلسفه چنان به موضوع نگریسته می شود که نافی منظریت و تمثیلی بودن موضوع فلسفه است. بدین صورت که در فلسفه مشاء سخن بر سر عوارض ذاتی موضوع است که منظر و تمثیل فاقد آنهاست و در فلسفه سهروردی سخن از عینی بودن مقابل اعتباری بودن موضوع است و منظریت و تمثیلی بودن، به معنای دقیق کلمه، چنین اوصافی را برنمی تابند.
نگاه معاصر