کتاب گلشن راز

مثنوی «گلشن راز» از آثار با ارزش و مشهور عرفانی و محصول ذوق و عشق شیخ «محمود شبستری»، عارف قرن هفتم و هشتم هجری است. کتاب با وجود حجم اندک، در شناخت عرفان و کلام اسلامی موثر بوده و در زمره آثار تأثیرگذار بر شاعران و اندیشمندان پس از خود به شمار می‌رود. هرچند آثار دیگری نیز از شبستری به یادگار مانده، اما او بیشتر در میان اهل تحقیق و ادبیات به صاحب «گلشن راز» شهرت دارد.

بنا بر اهمیت اثر حاضر، تاکنون بیش از 50 شرح و حاشیه بر «گلشن راز» نوشته شده است؛ از «نسایم گلشن» گرفته تا «مفاتیح الاعجاز» و ... . کتاب «رازهایی از گلشن راز»، نوشته محمدرضا برزگر خالقی نویسنده و پژوهشگر، از جمله جدیدترین آثاری است که با محوریت شرح ابیات «گلشن راز» به زبانی ساده از سوی انتشارات زوار به چاپ رسیده است. این اثر که به تازگی روانه بازار کتاب شده، تلاش دارد تا هم نگاهی جامع و کامل نسبت به این اثر داشته باشد و چگونگی نگارش آن را توضیح و هم با زبانی ساده و قابل فهم، ابیات را شرح دهد. پیش‌تر نیز آثاری درباره تحقیق در شروح «گلشن راز» از برزگر خالقی منتشر شده بود.

برزگر خالقی در بیان ارزش «گلشن راز» می‌نویسد: در این اثر شاعر تحت تأثیر حکمت «ابن عربی» و شیوۀ شعر «عطار» و «مولانا» بوده و مسائل عرفانی و فلسفی را همراه با تمثیلات و حکایات مناسب مطرح کرده است. «گلشن راز» در بحر هزج مسدّس مقصور یا محذوف و در پاسخ سوالات «امیرحسینی هروی» یکی از شعرا و نویسندگان شیعی قرن هفتم و هشتم هجری سروده شده است. در هفدهم شوال سال 717 هجری، رسولی از «خرسان» نامه‌ای منظوم حاوی مشکلات ارباب اشارات را در مجلسی که شبستری در آنجا حضور داشته، برخوانده است. مرد کاردیده‌ای که مرشد شیخ محمود بوده و بعضی او را «بهاء‌‌الدین تبریزی» دانسته‌اند و «محمد لاهیجی» در «شرح گلشن راز» خود، او را شیخ «امین‌الدین» نامیده است، به شبستری پیشنهاد پاسخ دادن به سوالات را کرده است.