مقوله «تهی دسته یک مفهوم اقتصادی نیست و در درجه اول به هویتی فرهنگی و اجتماعی اشاره دارد. اگر تهی دستان شهری قبل از انقلاب را | یک گروه اجتماعی در نظر بگیریم، آنان در عین حال یک پدیده مدرن و یک گروه اجتماعی مجزا نیز محسوب می شوند، اعضای این گروه که ما | آنها را گاهی، تهی دستان شهری و گاهی گروههای فاقد امتیاز، مینامیم، اساسا به دلیل درآمد پایین، مهارت پایین و جایگاه اجتماعی پایین و شرایط ناامن شان، شناسایی می شوند..
تھی دستی، بی عدالتی و ظلم به تنهایی دلایل کافی برای عمل سیاسی ضددولتی فراهم نمی آورند. سوالهای ضروری این است که تهیدستان چه درکی از تهیدستی شان، ستمی که بر آنان می رود و مشکلات روز به روز شان دارند؟ چه کسی را مقصر می دانند؟ چه مکانیزم ها و استراتژی هایی (اگر وجود داشت برای مبارزه با این مشکلات، تدبیر و اتخاذ میکنند؟ و سرانجام اینکه، تا چه میزانی، نیروهای سیاسی بیرونی با ارائه تحلیل ها و راه حل های متفاوت برای مشکلات آنان، علاقمند و قادر به فعال ساختن تهی دستان هستند؟
عدم تمایل و عدم توانایی دولت برای ایجاد فرصت شغلی کافی و حمایت و تأمین آسایش این تهی دستان جدید شهری، آنان را به طور جمعی در موقعیت مشابه هم، قرار داده است، اگرچه آنان همانند بیکاران، تصرف کنندگان املاک، ساکنان محلات تهی دست نشین و با کارگران خیابانی، دارای هویت جمعی نیستند، با این حال به صورت شورشیان بالقوه خیابانی در آمده اند. فقدان یک جایگاه نهادی، این مردان و زنان را واداشت که به صورت مجزا و فردی به مبارزه بپردازند. بسیاری از کشورهای در حال توسعه همین فرایند را تجربه کرده اند. در تفکیک شکل بسیج نیروها در این کشورها، ضرورتا میبایست فرهنگ سیاسی محلی و نهادهای محلی را در نظر گرفت.
این کتاب فقط به کسانی پیشنهاد میکنم که رشته جامعه شناسی هستند و میخواهند بصورت ریز و موشکافانه مسائل فقط جامعه ایران را بشناسند آنهم تا اوایل دهه 70.
کتاب رو میشه اینطور خلاصه کرد: در جامعه، همهی مسایل از اقتصادی تا سیاسی رو باید از طریق نهادها پیگیری کرد. اگر حکومت به نوعی مانع کارکرد این نهادها بشه، مردم برای گرفتن حقشون میان توی خیابون؛ بیات به این جلو اومدن تدریجی مردم میگه، «پیشروی خزنده» یا یه همچین چیزی.