کتاب «توسعه، آب یا سراب» نوشته‌ی محمدسعید نوری نائینی، تلاشی است برای درک و تحلیل مفهوم توسعه که پس از انقلاب صنعتی و به‌ویژه پس از جنگ جهانی دوم در ادبیات اقتصادی و سیاسی جهان، به‌عنوان یک مفهوم محوری وارد شد. نوری نائینی در این کتاب در‌صدد است تا اولا برخی پیش‌فرض‌های موجود دربارۀ مفهوم توسعه را کنار زده تا الگوهای جدیدی از توسعه امکان شکل‌گیری یابند. برای مثال «آیا توسعه لزوما باید طبق الگوی اروپایی و آمریکایی باشد؟» یا بررسی این پرسش که «آیا اصلا توسعۀ اقتصادی امری ضروری و دارای ارزش است؟». اما ایدۀ اصلی نوری نائینی در نوشتن این کتاب این بوده است که با نگاهی انتقادی به تجربۀ کشورهای در‌حال‌توسعه نگریسته و تحلیل کند که چرا این کشورها با وجود آگاهی از دستاوردهای کشورهای توسعه‌یافتۀ غربی، همچنان در رسیدن به این دستاوردها ناکام مانده‌اند. او این تفاوت‌ها را با استعارهای «آب یا سراب» توضیح می‌دهد و اذعان می‌دارد که در شرایط کنونی جهان و منطقۀ خاور‌میانه، توسعه سرابی بیش نیست. به عبارت دیگر، کتاب با بررسی دوران‌های مختلف تاریخی و تأثیرات انقلاب‌های بزرگ بر زندگی بشر، به این پرسش اساسی می‌پردازد که چرا بسیاری از کشورهای در‌حال‌توسعه، با وجود تلاش‌های فراوان، همچنان بدون نتیجه در راه توسعه قدم برمی‌دارند و هرگز به مقصد نمی‌رسند. نویسنده با استفاده از تجربیات شخصی و تحلیل‌های عمیق، به‌دنبال پاسخ به این پرسش است.
این کتاب را می‌توان به پژوهشگران حوزه‌های اقتصاد، جامعه‌شناسی، علوم‌سیاسی و محیط زیست توصیه کرد. در‌واقع، «توسعه، آب یا سراب» کتابی است که به خواننده کمک می‌کند تا درکی عمیق‌تر از مفهوم توسعه و چالش‌های پیش‌روی کشورهای در‌حال‌توسعه داشته باشد. نویسنده با بیانی روان و تحلیلی جالب توجه، خواننده را به تأمل در مورد آیندۀ توسعه و راه‌های دستیابی به آن دعوت می‌کند.
کتاب توسعه،آب یا سراب
نشر نی
محمدسعید نوری نائینی
