کتاب رسوس

هنر تئاتر و ادبیات نمایشی‌‌، از ابتدای شکل‌گیری خود تا به امروز‌‌، با‌وجود پشت سر گذاشتن تغییرات متعدد و پیدایش نو‌آوری‌‌‌ها و بدعت‌‌‌های گوناگون در درون آن‌‌، همچنان به‌عنوان یکی هنر‌‌‌های هفت‌گانه شناخته‌شده و تماشگران و بینندگان فراوانی در سرتاسر جهان را به سالن‌‌‌های نمایش می‌کشاند. با‌وجود تحولات متعدد در‌‌ این حوزه‌‌، ‌‌می‌توان گفت به‌طورکلی‌ برای تهیه‌ی یک نمایش، نیاز به همکاری گروهی از افراد با تخصص‌‌‌های مختلف مانند کارگردان‌‌، بازیگر‌‌، گریمور، طراح لباس‌‌، طراح صحنه و دکور‌‌، نورپرداز و غیره است که همه‌ی آن‌‌‌ها حول محور یک هسته‌ی اصلی، یعنی نمایشنامه، مشغول به کار ‌‌می‌شوند. پس با‌‌ این اوصاف، ‌‌می‌توان گفت که برای آنکه یک تئاتر بتواند به جذابیت و گیرایی لازم دست پیدا کند و بتواند تماشاگر را در سالن نمایش نگه دارد‌‌، در وهله‌ی اول باید از نمایشنامه قدرتمندی بهره‌مند باشد.
نویسندگان بزرگی همچون یو‌‌‌هان ولفکانگ گوته‌‌، ویلیام شکسپیر‌‌، هنریک‌‌ایبسن‌‌، جرج برنارد شاو‌‌، میخائیل بولگاکف‌‌، ساموئل بکت‌‌، اوژن یونسکو‌‌، لوئیجی پیراندلو‌‌، برتولت برشت‌‌، آرتور میلر‌‌، ‌‌‌هارولد پینتر‌‌، دیوید ممت‌‌، سم شپرد‌‌، مارتین مک‌دونا، غلامحسین ساعدی‌‌، بهرام بیضایی و بسیاری از نام‌‌‌های شناخته‌شده دیگر، همه گواهی بر‌‌ این ادعا هستند. چه بخواهیم که دست به نوشتن یک نمایشنامه ببریم‌‌، و چه بخواهیم که به امور دیگر در‌‌ این حوزه مانند کارگردانی و پژوهش بپردازیم‌‌، نیازمند مطالعه و بررسی دقیق در آثار نمایشی متعدد‌‌، از ابتدای پیدایش‌‌ این آثار تا به الان هستیم. شاید در مورد تاریخ دقیق نگارش اولین نمایشنامه میان مورخین اختلاف‌نظر‌‌‌هایی وجود داشته باشد، اما همه‌ی آن‌‌‌ها بر سر‌‌ این اتفاق‌نظر دارند که اولین متون نمایشی در یونان باستان ظهور کردند. ادیبان و شاعران بزرگی مانند سوفکلس‌‌، آشیل‌‌، اوریپید‌‌، آریستوفان و دیگران دست به نگارش اولین آثار نمایشی و اجرای اولین تئاتر‌‌‌ها زدند و بدین شکل اصول بنیادین‌‌ تئاتر و ستون‌‌‌های اولیه‌ی ادبیات نمایشی را بنا نهادند.
نمایشنامه‌ی «رسوس»‌‌، یکی آثار به‌جا‌مانده از اوریپید‌‌، شاعر و ادیب آتنی است. یک از ویژگی‌‌‌های جالب‌توجه در‌‌ این اثر‌، اقتباس مستقیم آن از سرود دهم کتاب‌‌ «ایلیاد»، اثر حماسی هومر است. در توصیف‌‌ این اثر آمده است: «این نمایشنامه که سرشار از جنب‌و‌جوش و زندگی‌‌ و یکی از ده نمایشنامه‌ی محبوب اوریپید در دوران باستان متأخر است‌‌، بر چندین نویسنده‌ی پس‌از خود، به‌ویژه ویرژیل در سرود نهم انه‌اید، تأثیر گذاشته است. از‌‌ این جهت‌‌، «رسوس» که کوتاه‌ترین تراژدی قرن‌پنجم پیش‌از‌میلاد و نمایشنامه‌ای مایل به ساتیر است‌‌، جایگاه مهم و بی‌همتایی در تاریخ ادبیات جهان دارد. خواندن‌‌ این اثر، نه تنها برای علاقه‌مندان و هنرجویان به نمایش و تئاتر ‌‌می‌تواند بسیار سودمند باشد‌‌، بلکه منبع مناسبی برای برای پژوهش‌گران ‌‌این حوزه خواهد بود.