به حق میتوان گفت لودویگ ویتنگشتاین معروفترین فیلسوف زبانی است. با این حال او تنها دو کتاب از خود منتشر کرد، یکی «رساله منطقی-فلسفی» و دیگری «پژوهشهای فلسفی». با توجه به این دو کتاب، زندگانی فلسفی ویتگنشتاین را به دو بخش ویتگنشتاین اول و دوم تقسیم کردهاند. باقی مطالبی که ما از او در دست داریم جمعآوری دستنوشتههایی است که او طی سالیان متمادی نوشته است. کتاب «برگهها» نیز مجموعهای از نسخههای خطی و دست نوشتههای ویتگنشتاین است که توسط دو تن از شاگردان او جمعآوری و چاپ شده است و مربوط به دورۀ ویتگنشتاین دوم است. بهدلیل اینکه کتاب جمعآوری نسخ خطی فیلسوف است، آنچنان که انتظار میرود، بین مطالبش هماهنگی و سازگاری وجود ندارد ولی با این وجود، یکی از مهمترین منابع آشنایی با تفکرات این فیلسوف بزرگ قرن بیستم است و نقش برجستهای در فهم کتاب پژوهشهای فلسفی او ایفا میکند.
بهطور کلی، «برگهها» شامل مباحثی از قبیل معنا، زبان، منطق، معرفت شناسی، ریاضیات، اخلاق و روانشناسی فلسفی است. با توجه به موضوع هر دستنوشته، کتاب در شش فصل تنظیم شده است و در آن دستنوشتههای مربوط به آن قرار گرفته است. فصل اول شامل مباحثی دربارۀ ماهیت فلسفه است. فصل دوم به موضوعاتی حول محور معنا و فهم میپردازد. عنوان فصل سوم «تفکر» است و دربردارندۀ نوشتههای ویتگنشتاین راجعبه چگونگی شکلگیری تفکر و ارتباط آن با زبان است. فصل بعدی به فحص و تحقیق دربارۀ جهان و چگونگی ارتباط ما با آن میپردازد. فصل پنجم به ریاضیات و منطق اختصاص دارد و فصل آخر مربوط به اخلاق و دین است.
نکتۀ قابل توجه دربارۀ این کتاب این است که در چاپ فارسی، ترجمۀ انگلیسی و آلمانی نیز گنجانده شده است. بدون هیچ شکی در دسترس بودن یک متن به سه زبان، بسیار به فهم بهتر متن کمک میکند. با این اوصاف، این کتاب در وهلۀ اول برای دانشجویان و پژوهشگران فلسفۀ زبان، فلسفۀ تحلیلی و فلسفۀ ویتگنشتاین، بهخصوص ویتگنشتاین دوم میتواند مفید و البته ضروری باشد.
کتاب برگه ها