کتاب چرا به دین محتاجیم

کتاب «چرا به دین محتاجیم؟» مطالعه‌ای روانشناختی از دین است که با دیدی تکاملی و فرگشتی مسئله‌ی دین را بررسی می‌کند. نویسنده‌ی کتاب، استیون تی ازما، استاد فلسفه و متخصص اخلاق است. وی در این کتاب به طرح این دیدگاه می‌پردازد که دین امری نامعقول و برخاسته از جهل و نادانی نیست بلکه اتفاقا دین می‌بایست به منزله‌ی پاسخی منطبق و سازگار با نیازهای عاطفی، روحی و معنوی انسان‌ها در نظر گرفته شود. استیون ازما در این کتاب این گونه استدلال می‌کند که عقل و علم در ارضای امیال و نیازهای معنوی ما شکست می‌خورند. از طرف دیگر اما، دین می‌تواند با فراهم آوردن آرامش، امید و معنا به چالش‌های معنوی انسانی از قبیل رنج، فقدان و احساس گناه پاسخ دهد. همچنین دین قدرت این را دارد که با اشکال مختلف آیین‌ها و مراسم‌ها و هنرهای مذهبی به تقویت احساس شادی و عشق در آدمیان بپردازد و با ارائه‌ی دستورات اخلاقی به پرورش افراد متعهد به اخلاق و در نهایت به تشکیل اجتماعی سالم کمک کند. به طور کلی این کتاب به سه بخش اصلی تقسیم شده است. در بخش اول، استیون ازما به ارتباط بین فرگشت و دین می‌پردازد و ریشه‌های تکاملی دین در انسان را از جهات شناختی، عاطفی و احساسی بررسی می‌کند. در بخش دوم کارکردهای روانشناختی دین، از قبیل ایجاد تعادل در احساسات و عواطفی مانند شهوت، خشم و رنج، شرح می‌گردد. در بخش سوم و آخر کتاب نیز تأثیر مثبت دین در جنبه‌های مختلف فرهنگی مثل هنر، ادبیات و سیاست توضیح داده می‌شود. نکته‌ی قابل توجه درباره‌ی کتاب «چرا به دین محتاجیم؟» این است که استیون ازما صرفا به یک بررسی فلسفی از دین اکتفا نکرده است و از طیف وسیعی از مطالعات انسان‌شناختی، روانشناختی و عصب‌شناختی گرفته تا تحقیق و پژوهش در باب اساطیر و آیین‌های باستانی را مد نظر خود داشته است. همچنین سبک نوشتار کتاب بسیار روان و قابل فهم است به نحوی که هر خواننده‌ای در عین حال که متنی علمی و تخصصی را ورق می‌زند، به راحتی آن را درک کرده و از خواندنش لذت می‌برد.