رسالۀ «اتوفرون» نوشته افلاطون یک اثر فلسفی کلاسیک است که به بررسی ماهیت تقوا و رابطه اخلاق و دین میپردازد. این رساله که در حدود 399-395 قبل از میلاد نوشته شده است، گفتگوی سقراط و اتوفرون را نشان میدهد. این گفتگو از آنجایی که اندکی قبل از محاکمه سقراط اتفاق میافتد اهمیت ویژهای دارد و دائما دیده میشود که دو طرف بحث میخواهند سریعتر به نتیجه برسند. دیالوگ هنگامی آغاز میشود که سقراط با اتوفرون برخورد کرده است؛ در حالی که سقراط به بیتقوایی متهم شده است و اتوفرون به دلیل اینکه آمده است از پدرش به دلیل قتل شکایت کند، چرا که این عمل خود را اخلاقی و خداپسندانه میداند. در نتیجه این برخورد موضوع اصلی بحث شکل میگیرد: ماهیت تقوا و بیتقوایی. هستۀ اصلی این گفتگو حول تلاش سقراط برای تعریف ماهیت تقوا میچرخد. او از اتوفرون میخواهد تقوا را تعریف کند و سقراط هر بار مشکلی در تعریف وی آشکار میکند و نارسایی آن تعریف را نشان میدهد. در تعریف اول از تقوا، اتوفرون عمل خود را که از پدرش در حال شکایت است را تقوا معرفی میکند اما سقراط خاطرنشان میشود که این صرفا نمونهای از تقوا است و نه یک تعریف از تقوا. مطابق با تعریف دوم، تقوا آن چیزی است که برای خدایان عزیز است. سقراط اما این تعریف را نیز نقد میکند با این دلیل که در بین خدایان نیز اختلاف وجود دارد و آنچه که برای خدایی عزیز است ممکن است برای خدای دیگر عزیز نباشد. مطابق با تعریف سوم اتوفرون تقوا را آن چیزی معرفی میکند که نزد همۀ خدایان عزیز است. در این جا سقراط مسئلۀ معروف اتوفرون را مطرح میکند: آیا خدایان اعمال پرهیزگارانه را به این دلیل که پرهیزگار هستند دوست دارند یا به این دلیل که خدایان آن اعمال را دوست دارند آن اعمال پرهیزگارانه محسوب میشود؟ در نهایت، قابل ذکر است که چاپ پیش رو ترجمۀ جدیدی از این اثر افلاطون است که همراه با متن اصلی یونانی آن به چاپ رسیده است.
کتاب اوتوفرون (2زبانه)