جان بل آنتر مونی پزشک اسکاتلندی در زمان شاه سلطان حسین، به عنوان پزشک همراه با فرستاده پطر کبیر تزار روسیه به ایران آمد و شرح سفر هیئت روسی را به رشته تحریر درآورد. این سفرنامه از بسیاری جهات حائز اهمیت است، زیرا بل جزو آخرین اروپاییانی است که با شاه سلطان حسین دیدار کرده است. بل در سفرنامه اش گزارش ارزشمندی درباره اوضاع ایران در واپسین سال های حکومت صفویه ارائه می دهد و فروپاشی نظم سیاسی و اجتماعی در آن سال ها را به تصویر می کشد. به علاوه، یادداشـ ت های او درباره دیوان سالاری ایران روابط ایران و روسیه در زمان پطر کبیر سیاست های توسعه طلبانه روس ها در ایران و بسیاری از مسائل اجتماعی، اقتصادی و سیاسی این دوره از اهمیت زیادی برخوردار است و به دلیل کمبود منابع اواخر دوره صفوی می تواند پاسخگوی برخی از پرسش های پژوهشگران در این باره باشد.
کتاب سفرنامه جان بل
امیرکبیر