درباره تاثیر ادبیات نمایشی بر سینمای تارکوفسکی و تبلور شعری آن در پیکره تصویر، نباید ازخاطر برد که بسیاری از جست وجوها و تاملات ویژه تارکوفسکی در آثار تاریخی ادبی، مذهبی و هنری در پیدایی سینمای آن سهم داشته اند. اما «هملت» به گونه ای دیگر در آثار وی می درخشد. او زندگی خود را با هملت سنجیده و دو بار خود را هملت خطاب کرده است. هملت آن چنان در تارکوفسکی تاثیر گذاشته که در تمام آثار وی به گونه ای این شخصیت حضور داشته است. او به کشف یک رابطة تنگاتنگ بین خود و هملت دست یافته است؛ احساسی کاملا مشابه در یک فضای مسموم. شوروی سابق، کاملا یک فضای سیاسی مسدود است که در آن همه چیز از طریق آدم کشی و بگیر و ببند، کنترل می شود. در تمامی آثار تارکوفسکی، شخصیت ها هم چون هملت اند و اخلاق به عنوان برآیند اجتماعی عقلانیت، به کار مناسبات زندگی گروهی می آید. این شخصیت ها فرااخلاقی عمل می کنند و در جست وجوی دنیای دیگری هستند که به سوی آن فراخوانده شده اند؛ آن جای دیگری که در یک جایی در همین جهان پنهان است. این کتاب به بررسی تاثیر نمایش نامه هملت بر تارکوفسکی، نویسندة توانای روسی، اختصاص یافته است. از عناوین کتاب می توان به تئاتر به مثابه پولیس، هملت به مثابه تارکوفسکی، و من یک سر در آفتابم اشاره کرد.
کتاب هملت به روایت تارکوفسکی
افراز
محمود صباحی
