کتاب انقلاب کبیر فرانسه و پیامدهای جهانی آن

در ژانویه ی 1789، چهار ماه پس از بازگشت پیروزمندانه ی پارلمان به پاریس، ناظر فرزانه ی سوییسی ماله دوپان خاطر نشان کرد که وضع در فرانسه دگرگونی اساسی یافته است. او نوشت که مساله ای که مطرح است دیگر مجادله میان شاه و طبقات ممتاز در مورد قانون اساسی نیست بل «جنگی میان طبقه ی سوم و دو طبقه ی دیگر است.» و تنها این نبود، بل که جنبش ضد سلطنت در سطح ملی که به رهبری اشرافیت و روحانیون صورت می گرفت، به حرکتی تبدیل شد که سلطنت و مردم را علیه خود همان نیروها که «شورش اشرافی» را به راه انداخته بودند در یک صف قرار داد. این دگرگونی چگونه پیش آمد؟ بخشی از آن حاصل تعمیق بحران اقتصادی بود که در جریان آن روستایی ارباب زمین دار را به احتمال تهدیدی بزرگ تر از شاه و وزیران کاخ ورسای می دید.