«دوریت کوچک» نوشته چارلز دیکنز، که اولین بار بین سال‌های 1855 و 1857 به صورت سریالی منتشر شد، رمانی است که تصویری انتقادی از جامعه ویکتوریایی و ناکارآمدی‌های دولت بریتانیا ارائه می‌دهد. دیکنز در این اثر با بهره‌گیری از شخصیت‌های متعدد و لایه‌لایه، به نابرابری‌های طبقاتی، فساد نهادی و تاثیرات غیرانسانی زندان بدهکاران می‌پردازد. «دوریت کوچک» با تفسیر اجتماعی تیز و داستان‌سرایی جذاب، به یکی از آثار مهم ادبیات دیکنز تبدیل شده است.
داستان حول محور شخصیت امی دوریت، ملقب به «دوریت کوچولو»، می‌چرخد. او در زندان بدهکاران مارشالسی به دنیا آمده و بزرگ شده است، زیرا پدرش، ویلیام دوریت، به دلیل بدهی‌های پرداخت‌نشده، دهه‌ها در زندان بوده است. امی دختری مهربان و دلسوز است که برای حمایت از خانواده‌اش سخت کار می‌کند، از جمله خواهرش فانی و برادرش تیپ، که هر دو بیشتر به دنبال آرزوهای شخصی خود هستند تا کمک به خانواده. آرتور کلن نم، شخصیت محوری دیگر، پس از سال‌ها زندگی در خارج به انگلستان بازمی‌گردد و با خانواده دوریت آشنا می‌شود. او تلاش می‌کند به آن‌ها کمک کند تا از مشکلات اقتصادی خود رهایی یابند، در حالی که در این مسیر با رازهای خانوادگی و فسادهای نهادی روبرو می‌شود. دیکنز از طریق این داستان به بررسی سیستم بوروکراتیک و ناکارآمد دولت می‌پردازد و با ایجاد فضای تلخ و طنزآمیز، نقدی عمیق بر ساختارهای اجتماعی و سیاسی آن زمان ارائه می‌دهد. با ارث بردن ثروتی غیرمنتظره، خانواده دوریت از فقر رهایی می‌یابند، اما این تغییر ناگهانی زندگی آن‌ها را پیچیده‌تر کرده و ارزش واقعی ثروت و موقعیت اجتماعی را زیر سوال می‌برد. یکی از موضوعات اصلی در «دوریت کوچک» تضاد بین ثروت و فقر است. دیکنز تفاوت عمیق میان افراد فقیر و ثروتمند را برجسته می‌کند و نشان می‌دهد که موقعیت اجتماعی تنها بر اساس ثروت نیست، بلکه شفقت، اخلاق و انسانیت نیز در زندگی ارزشمند هستند. شخصیت امی دوریت نماینده ارزش‌های اخلاقی و انسانی است، در حالی که ثروت مادی اغلب با فساد و انحطاط اخلاقی همراه است. دیکنز همچنین از این رمان به عنوان سکویی برای نقد نهادهای دولتی و سیستم‌های بوروکراتیک استفاده می‌کند. دفتر محیط‌ها، نهادی خیالی که نماد فساد و ناکارآمدی دولت است، نشان‌دهنده این است که چگونه سیستم‌های عمومی اغلب به جای حمایت از مردم، به مانعی برای پیشرفت اجتماعی تبدیل می‌شوند.
«دوریت کوچک» اثری است که با نقد اجتماعی تند و کاوش در بی‌عدالتی‌های ویکتوریایی، خواننده را به تفکر وادار می‌کند. دیکنز با طرح پیچیده و شخصیت‌های قابل‌توجه، ارزش‌های اخلاقی و انسان‌دوستی را در مقابل نظام‌های فاسد و ثروت‌طلبی به تصویر می‌کشد. این رمان با پرداختن به رنج انسان و اهمیت مهربانی و ایثار، همچنان در میان خوانندگان امروزی نیز تأثیرگذار است.
کتاب دوریت کوچک
بدرقه جاویدان
چارلز دیکنز
