کتاب جهان و زبان در اندیشه ویتگنشتاین

کتاب «جهان و زبان در اندیشه ویتگنشتاین»نوشته‌ی طالب جابری، پژوهشی دقیق و تحلیلی درباره‌ی نسبت زبان و واقعیت در اندیشه‌ی یکی از تأثیرگذارترین فیلسوفان قرن بیستم، لودویگ ویتگنشتاین است. جابری در این کتاب می‌کوشد تا یکی از بنیادین‌ترین پرسش‌های فلسفی را از خلال دو دوره‌ی فکری ویتگنشتاین بازخوانی کند: «چقدر عجیب است که جهان باید وجود داشته باشد».
نویسنده در پنج فصل، مسیر تحول فکری ویتگنشتاین را از"رساله‌ی منطقی-فلسفی" تا "پژوهش‌های فلسفی" دنبال می‌کند. او نشان می‌دهد که چگونه مرزهای زبان، امکان و محدودیت‌های اندیشیدن به پرسش‌های متافیزیکی را تعیین می‌کنند. در دوره‌ی نخست، با مفاهیمی چون «مرز زبان» و «سکوت» روبه‌رو می‌شویم و در دوره‌ی دوم، زبان به مثابه «بازی» بازتعریف می‌شود. جابری تلاش می‌کند نشان دهد که شگفتی هستی، نه صرفا یک حس فلسفی، بلکه تجربه‌ای است که در دل ساختار زبان پدیدار می‌شود و بدون تحلیل زبان، درک آن ناقص می‌ماند. فصل‌های کتاب شامل مباحثی چون نقش گزاره‌های ناتصریح، تجربه‌ی زیباشناختی شگفتی، کاربردهای روزمره‌ی زبان، و پیامدهای این دیدگاه در فلسفه‌ی معاصر زبان و متافیزیک هستند. جابری با نگاهی میان‌رشته‌ای و با بهره‌گیری از روان‌شناسی ادراک، فلسفه‌ی زبان و تاریخ اندیشه، موفق شده تحلیلی منسجم و بدیع از این مسئله‌ی کمتر پرداخت‌شده در زبان فارسی ارائه کند.
در پایان می‌توان گفت کتاب «جهان و زبان در اندیشه ویتگنشتاین» نه‌فقط تفسیر دوباره‌ای از دو مرحله‌ی فکری ویتگنشتاین ارائه می‌دهد، بلکه نشان می‌دهد چگونه بنیادی‌ترین پرسش‌های متافیزیکی، ریشه در ساختار خود زبان دارند. طالب جابری با دقتی فلسفی و نگاهی میان‌رشته‌ای، ما را متوجه این نکته می‌سازد که شگفتی از وجود جهان، صرفا احساسی لحظه‌ای یا وجدانی نیست، بلکه بازتابی از نحوه‌ی درگیرشدن ما با زبان، معنا و مرزهای اندیشیدن است. این اثر، دعوتی است به بازاندیشی در فلسفه، نه از طریق پرسش‌های بی‌پاسخ، بلکه از دل خود زبان که هم امکان و هم محدودیت اندیشیدن ماست. در جهانی که «هستی» همچنان رازآلود باقی مانده، شاید نخستین گام فهم آن، دقیق شدن در واژگانی باشد که با آن درباره‌ی جهان سخن می‌گوییم.