کتاب سپیده دمان فلسفه ی تاریخ بورژوایی

کتاب "سپیده دمان فلسفه تاریخ بورژوازی"، نوشتهٔ هورکهایمر، به‌مناسبت تعیین او به عنوان ریاست موسسه تحقیقات اجتماعی فرانکفورت (۱۹۳۰)، یک آزمایشگاه بود که به هدف آشکارسازی "نظریه انتقادی" در روزگار تولید آن معرفی شد. هورکهایمر در این کتاب با ماکیاولی، هابز، یوتوپیاپردازان برجستهٔ دوران رنسانس، ویکو و هگل به بحث می‌پردازد. در پایان این مسیر انتقادی، آشکار می‌شود که راه به سوی حقیقت، بخشی از حقیقت است. هورکهایمر، به‌طوری که از تاریخنگاری بی‌طرف و تلاشی برای فروکاهندهٔ جامعه شناسی دور می‌شود، "نمی‌تواند به یک موضوع تاریخی نزدیک شود مگر زمانی که با آن همچون جوهر فرد (موناد) برخورد کند" (والتر بنیامین). فلسفه نمی‌تواند به عنوان یک ایدئولوژی فروکاهنده تصور شود. در "فلسفه تاریخ بورژوازی در سپیده دمان"، سپیده دمان، علاوه بر فاش‌سازی ابزارانگاری سیاسی و سیاست به عنوان تکنیک تسلط بر انسان‌ها، در ادامه برنامه‌ی غربی بر تسلط بر طبیعت، طرحی از تاریخ انتقادی عقل سیاسی که جدا‌نشدنی از پیدایش دولت است را ارائه می‌دهد. این کتاب فراخوانی به عمل آورده و منبع وحدت و قدرت خود است. در همین حال، هورکهایمر در حالی که در برابر متافیزیک و جوهریت‌های موجود مبارزه می‌کند، از هشداردهندگی درباره "فروتنی اندیشه" و پایداری ایده‌آلیسم دموکراتیک فرونمی‌ایستد. "آن کس که صبر در مقابل رنج و مرگ را موعظه می‌کند، نباید فراموش کند که صبر جمعی که در برابر جریان تاریخی ایستاده، دلیل اساسی بر 'ضرورت انتظار کشیدن' است."