کتاب به فهم درآوردن جهان انسانی

«به فهم درآوردن جهان انسانی» اثر ویلهلم دیلتای، فیلسوف و مورخ آلمانی، کاوشی در ماهیت و روش‌های علوم انسانی است. دیلتای در این کتاب به دنبال ارائه‌ی رویکردی برای درک تجربیات انسانی است که متمایز از روش‌های علوم طبیعی باشد. او بر اهمیت تفسیر، همدلی و دانش تاریخی تأکید دارد و این عقیده را مطرح می‌کند که زندگی و تجربیات انسانی نمی‌توانند با قوانین و روش‌های تجربی علوم طبیعی تحلیل شوند.
دیلتای در این کتاب به معرفی مفاهیمی همچون "Verstehen" یا همان «فهم» می‌پردازد، که به عنوان راهی برای تفسیر و درک معنای عواطف، افکار و رفتارهای انسانی معرفی می‌شود. او تاکید می‌کند که درک زندگی انسان، نیازمند چارچوبی است که به پیچیدگی‌ها و فردیت تجربیات انسان توجه کند و از مفاهیمی مانند علیت صرف عبور نماید. همچنین، این اثر به بررسی ارتباط بین فرد و جامعه، تأثیر فرهنگ و سنت‌های اجتماعی و نقش آن‌ها در شکل‌گیری درک انسانی از جهان می‌پردازد. از مفاهیم اصلی کتاب دیلتای، تمایز بین «توضیح» (Erklären) و «فهم» (Verstehen) است. از نظر او، علوم طبیعی به دنبال تبیین پدیده‌ها و کشف قوانین کلی هستند، در حالی که هدف علوم انسانی، درک معنای نهفته در پشت افعال انسان و تجربیات ذهنی اوست. دیلتای تاکید می‌کند که درک تجربه انسانی باید همراه با درک تاریخی و فرهنگی آن باشد، چراکه هر فرد در بستر زمانی و فرهنگی خاصی قرار دارد که بر زندگی و تجربه او تأثیر می‌گذارد. دیلتای همچنین نقش هنر، ادبیات و مذهب را در بیان تجربیات انسانی برجسته می‌کند. او این عناصر فرهنگی را به عنوان راه‌هایی برای انتقال احساسات، ارزش‌ها و جهان‌بینی‌ها می‌بیند و معتقد است که آن‌ها ابزاری برای درک و تجربه‌ی متقابل بین افراد فراهم می‌کنند.
ویلهلم دیلتای با آثارش تاثیر قابل توجهی در رشته‌هایی مانند هرمنوتیک، پدیدارشناسی و حتی جامعه‌شناسی داشته است. اندیشه‌های او بر متفکرانی چون هایدگر، گادامر و ریکور نیز اثر گذاشته و پایه‌گذار رویکردهای تفسیری در علوم انسانی شده است. دیلتای با اصرار بر اهمیت درک ذهنی و تجربه‌ زیسته در علوم انسانی، در حوزه‌های مختلف مانند انسان‌شناسی، روان‌شناسی و جامعه‌شناسی نیز تاثیر گذار بوده است. "به فهم درآوردن جهان انسانی" ما را به تأمل درباره روش‌های مطالعه‌ی فرهنگ و تاریخ انسانی دعوت می‌کند و نشان می‌دهد که درک واقعیت‌های انسانی، تنها از طریق بررسی دقیق و همدلانه‌ی تجربیات دیگران و دانش تاریخی ممکن است.