رمان تاریخی فارسی، از نظرگاه ادبی، توانست ایرانیان را با فرم و ساختار و محتوای نوع ادبی جدید (رمان) آشنا سازد؛ راه ورود انواع ادبی دیگر را به ایران هموار کند؛ در تکامل ساختاری و سبکی رمان های فارسی موثر افتد؛ در ساده تر شدن نثر معاصر فارسی نقش به سزایی ایفا کند و در یک عبارت، در پیدایش و تکوین ادبیات نوین ایران.
کتاب حاضر شامل دو بخش کلی است: در بخش نخست، مولف بر آن است که مباحث نظری مربوط به رمان تاریخی را مطرح سازد؛ تاریخچه و شرایط پیدایش رمان تاریخی فارسی و خاستگاه های فکری، فلسفی، ادبی و اجتماعی آن را بررسی و تبیین نماید؛ نظریه تکوین رمان تاریخی فارسی را بازگو کند؛ ارزش های چندجانبه ادبی و فرهنگی و اجتماعی آن را توضیح دهد و در نهایت، نویسندگان رمان های تاریخی و آثارشان را بشناساند.
در بخش دوم، هفت رمان تاریخی فارسی (شمس و طغرا، عشق و سلطنت، داستان باستان، دام گستران، لازیکا، پهلوان زند و پنجه خونین) را، ضمن گزارش داستان آن ها، از حیث ساختار، تکنیک، سبک و محتوا به ترازوی نقد بنشاند و از مقایسه و تحلیل نتایج به دست آمده، درباره ارزش و اهمیت رمان تاریخی فارسی و نقش آن ها در شکل گیری ادبیات داستانی معاصر، به داوری بپردازد.
کتاب نظریه و نقد رمان تاریخی فارسی
نشر چشمه