کتاب راز جهش اقتصادی

کئون لی در کتاب «هنر جهش اقتصادی» به بررسی دقیق و موشکافانه فرآیند توسعه اقتصادی در کشورهای در حال توسعه می‌پردازد. او با تمرکز بر تجربه‌های موفق کشورهای شرق آسیا، به‌ویژه کره جنوبی، تایوان، سنگاپور و هنگ‌کنگ، راز موفقیت آن‌ها در دستیابی به رشد اقتصادی سریع و پایدار را تحلیل می‌کند. لی در این کتاب، چارچوبی جامع برای درک فرآیند جهش اقتصادی ارائه می‌دهد و نشان می‌دهد که چگونه این کشورها توانستند در مدت زمانی کوتاه، شکاف درآمدی خود با کشورهای توسعه‌یافته را به طور چشمگیری کاهش دهند و به سطوح بالای رفاه و پیشرفت دست یابند.
یکی از نکته‌های برجسته کتاب، نقد لی بر مدل‌های سنتی توسعه اقتصادی است. او استدلال می‌کند که تئوری‌های نئوکلاسیک و رویکردهای مبتنی بر بازار آزاد، به‌تنهایی قادر به توضیح پدیده جهش اقتصادی نیستند. لی معتقد است که این مدل‌ها نقش مهم دولت، نوآوری فناورانه و یادگیری سازمانی را در فرآیند توسعه نادیده می‌گیرند. او با ارائه شواهد تجربی فراوان، نشان می‌دهد که کشورهای موفق شرق آسیا با اتخاذ سیاست‌های صنعتی هدفمند، سرمایه‌گذاری در تحقیق و توسعه و تقویت قابلیت‌های فناورانه خود، توانستند به پیشرفت‌های بزرگی دست یابند.
لی در کتاب خود، مفهوم «پنجره فرصت» را معرفی می‌کند. او معتقد است که کشورهای در حال توسعه در مراحل خاصی از توسعه خود با پنجره‌های فرصتی مواجه می‌شوند که در آن امکان جهش اقتصادی و دستیابی به سطوح بالاتر درآمدی فراهم می‌شود. این پنجره‌ها معمولا با تغییرات فناورانه در سطح جهانی، تغییر در ساختار تقاضا یا ظهور فرصت‌های جدید در بازارهای بین‌المللی ایجاد می‌شوند. لی تأکید می‌کند که استفاده بهینه از این پنجره‌های فرصت، مستلزم سیاست‌گذاری‌های دقیق و هوشمندانه از سوی دولت‌ها است.
یکی دیگر از مباحث مهم کتاب، تأکید لی بر نقش یادگیری و انباشت دانش در فرآیند جهش اقتصادی است. او معتقد است که کشورهای در حال توسعه باید به جای تقلید صرف از فناوری‌ها و الگوهای تولید کشورهای پیشرفته، بر ایجاد قابلیت‌های یادگیری و نوآوری خود تمرکز کنند. این امر مستلزم سرمایه‌گذاری در آموزش، تحقیق و توسعه، انتقال فناوری و ایجاد نهادهای حامی یادگیری و نوآوری است. لی نشان می‌دهد که کشورهای موفق شرق آسیا با ایجاد نظام‌های ملی نوآوری و تقویت ارتباط میان دانشگاه‌ها، مراکز تحقیقاتی و بنگاه‌های اقتصادی، توانستند به پیشرفت‌های درخور توجهی در زمینه فناوری برسند.
نقش دولت در هدایت فرآیند جهش اقتصادی، یکی دیگر از محورهای اصلی کتاب است. لی معتقد است که دولت در کشورهای در حال توسعه باید نقش فعالی در شناسایی و حمایت از صنایع استراتژیک، ایجاد زیرساخت‌های لازم، تنظیم بازار و ترویج صادرات ایفا کند. او با بررسی تجارب کشورهای شرق آسیا، نشان می‌دهد که دولت‌های این کشورها با اتخاذ سیاست‌های صنعتی هدفمند، مانند ارائه یارانه، حمایت‌های مالیاتی و ایجاد مشوق‌های صادراتی، نقش مهمی در رشد صنایع کلیدی و توسعه صادرات ایفا کردند. البته لی تأکید می‌کند که مداخله دولت باید هوشمندانه، هدفمند و محدود باشد و به‌تدریج با توسعه بازار، جای خود را به سازوکارهای بازار بدهد.
کتاب «هنر جهش اقتصادی» منبعی ارزشمند و راهگشا برای سیاست‌گذاران، اقتصاددانان، محققان و فعالان حوزه توسعه در سراسر جهان است. این کتاب با ارائه تحلیلی دقیق، جامع و مبتنی بر شواهد از فرآیند جهش اقتصادی، درس‌های مهمی برای کشورهایی دارد که در مسیر توسعه و پیشرفت گام برمی‌دارند.