کتاب کائوس

اکنون، در ربع آخر قرن نوزدهم، در باره او افسانه‏هایی نقل می‏کردند. می‏گفتند در زیرزمین خانه بزرگش اتاق جداگانه‏ای هست که مثل قبر تاریک و سرد است و هیچ موجود زمینی از در آهنین آن به درون نرفته. در همین اتاق کیسه‏های پر از طلای مارکوس آلیمیان روی هم چیده شده‏اند. می‏گفتند این پیرمرد عبوس هر شب تک‏وتنها با روپوش بلند مخملین بر تن و کلاه شب بر سر، چراغی در دست به زیرزمین می‏رود، درهای آهنین را با کلید زنگ‏زده‏ای باز می‏کند، کیسه‏های طلا را می‏شمرد و کیسه‏های جدید روی آنها می‏گذارد. همچنین می‏گفتند او کفش‏هایی را که در پانزده‏سالگی به پا داشته و با آنها از زادگاهش به اینجا مهاجرت کرده، با دقت و در نهایت سلیقه، در کمدی فلزی نگهداری می‏کند. می‏گفتند شب‏های قبل از عید پاک و غسل تعمید حضرت مسیح، او دو شمع روشن می‏کند، در برابر کمد فلزی زانو می‏زند و برای کفش‏های دوست‏داشتنی‏اش دعا می‏خواند.

کم‏کم صبر و تحمل ملاقات‏کنندگان لبریز می‏شد. آنها منتظر مرگ مردی محتضر بودند، اما او هنوز خیال مردن نداشت. بعضی‏ها مدام خم می‏شدند و از سوراخ کلید مرد محتضر داخل اتاق را دید می‏زدند یا گوششان را به در می‏چسباندند و تلاش می‏کردند چیزی بشنوند یا ببینند. سپس از در فاصله می‏گرفتند، در گوش هم پچ‏پچ می‏کردند و پنهانی نگاه خشم‏آلود خود را به این و آن می‏دوختند. مسئله این بود که هرکدام از آنها در دل خود امید کم‏رنگی داشت که به‏هرحال اسمش در وصیت‏نامۀ آقای مارکوس ذکر شده باشد.

درهای اتاق خواب به‏آرامی باز شد، پچ‏پچ‏ها بلافاصله قطع شد؛ مانند قارقار کلاغ‏ها که با شنیدن صدای شلیک اسلحه‏ای قطع می‏شود. مردی قدبلند، چالاک و مغرور که حدود شصت سال داشت از اتاق بیرون آمد. صورت مرتب‏اصلاح‏شده‏اش‏، خطوط درشت چهره‏اش‏، نگاه نافذش، ابروان پرپشتش و به‏خصوص سبیل‏های کلفت و جوگندمی‏اش که نوکشان به ریشش متصل بود و از شقیقه امتداد داشت، او را مانند نظامیان دوران نیکلا کرده بود. مرد نوعی لباس رسمی کهنۀ رنگ‏ورورفتۀ شهروندان روسی را به تن داشت و بر سینه‏اش مدال سرخ صلیبی‏شکل آویخته بود.