کتاب مامور 6

مطمئن ترین روش برای نوشتن یادداشت های روزانه این بود که تصور کنید استالین تمام واژه های آن را می خواند. با همه ی این احتیاط ها، باز هم خطر نوشتن یک عبارت اشتباه، یا یک جمله ی مبهم که بد تعبیر شود وجود داشت. ممکن بود تحسین با استهزا اشتباه شود، ستایش صادقانه، تمسخر فرض شود. به همین دلیل حتی گوش به زنگ ترین نویسنده هم نمی توانست علیه هر تفسیر ممکنی از خودش دفاع کند، و تنها چاره پنهان کردن تمام یادداشت های روزانه بود؛ روشی که مورد توجه یکی از مظنونین، هنرمند جوانی به اسم پولینا پشکوفا، قرار گرفته بود.

نباید فکر یا تجربه ای، خارج از نفوذ حزب، شکل می گرفت. به همین دلیل، یک یادداشت پنهان شده اغلب متهم کننده ترین مدرکی بود که هر مأموری آرزوی آن را داشت. از آنجا که این یادداشت های روزانه ی شخصی برای خواننده ای نوشته نمی شد، نویسنده آن را آزادانه می نوشت، کمتر احتیاط می کرد و حاصل آن چیزی بود شبیه اعتراف های ناخواسته.

دفتر یادداشت های این زن را در شومینه ای پیدا کرده بودند. جای تعجب نداشت که در دودکش، در پارچه ای مومی پیچیده شده بود و به زور بین دو آجر شل قرار گرفته بود. نویسنده برای بازیافتن این یادداشت ها مجبور می شد صبر کند تا آتش خاموش شود و سپس دستش را به دیواره ی دودکش می مالید تا برآمدگی کتاب را احساس کند. به شکل طعنه آمیزی، طبیعت پردردسر چنین مخفیگاهی برای پشکوفا کار بی اثری شده بود. اثر انگشت دود گرفته ای روی میز تحریرش سوءظن مامور تجسس را برانگیخته بود و او را در کانون تحقیقات دوباره ای قرار داده بود؛ نمونه ای از کار ستودنی این کارآگاه.