کتاب اسطوره بازگشت جاودانه

" اسطوره بازگشت جاودانه" ایده ای برای تفسیر رفتار مذهبی است که توسط مورخ میرچا الیاده ارائه شده است. این اعتقادی است که از طریق رفتار بیان می شود (گاهی به طور ضمنی، اما اغلب به طور صریح) مبنی بر اینکه فرد می تواند با "عصر اسطوره ای" معاصر شود یا به آن بازگردد.
این مفهوم قبلا توسط جامعه شناس فرانسوی امیل دورکیم در سال 1912 به طور گسترده فرموله شده بود.
این تمایز شدید بین امر مقدس و ناپسند، نظریه اصلی الیاده است. به عقیده الیاده، انسان سنتی دو مرتبه از وجود را متمایز می کند: (1) دنیای مقدس و (2) دنیای ناپسند. (در اینجا «مقدس» می تواند خدا، خدایان، اجداد اساطیری یا هر موجود دیگری باشد که ساختار جهان را پایه گذاری کرده است.) برای انسان سنتی، اشیا «واقعیت خود، هویت خود را تنها به میزان مشارکت در واقعیتی متعالی به دست می آورند. ". چیزی در دنیای ما تا حدی «واقعی» است که با امر مقدس یا الگوهایی که امر مقدس ایجاد کرده است مطابقت داشته باشد.
از این رو، فضای ناپسند و فضای مقدس وجود دارد. فضای مقدس فضایی است که امر مقدس در آن تجلی می یابد.
جایی که امر مقدس جهان ما را قطع می کند، به شکل الگوهای ایده آل ظاهر می شود (مثلا اعمال و دستورات خدایان یا قهرمانان اسطوره ای). همه چیز با تقلید از این مدل ها واقعا "واقعی" می شود. الیاده مدعی است: «برای انسان باستانی، واقعیت تابعی از تقلید از کهن الگوی آسمانی است.» او به عنوان شاهدی بر این دیدگاه، در کتاب «اسطوره بازگشت جاودانه»، اعتقادی از زوروانیان ایرانی را ذکر می کند. زوروانیت ها معتقد بودند که هر چیز روی زمین با یک همتای مقدس و آسمانی مطابقت دارد: برای آسمان فیزیکی، یک آسمان مقدس وجود دارد. برای زمین فیزیکی، یک زمین مقدس وجود دارد. اعمال با انطباق با یک الگوی مقدس با فضیلت است.