کارل مارکس، زندگی نامۀ مختصر مارکس و شرح مارکسیسم» در فاصلۀ ژوئیه تا نوامبر ۱۹۱۴ نوشته شده است. نخستین انتشار در سال ۱۹۱۵ در دانشنامۀ گرانات، چاپ هفتم، جلد ۲۸ با امضای و. ایلین صورت گرفت. متن کنونی براساس دست نوشت لنین است که با نسخۀ چاپ ۱۹۱۸ مقابله و تکمیل شده است.
کارل مارکس در روز ٥ ماه مه ١٨١٨ در شهرتریر (منطقۀ راین پروس) متولد شد. پدر او وکیلی یهودی بود که در سال ١٨٢٤ به پروتستانتیسم گروید. خانوادۀ مارکس ثروتمند و با فرهنگ بود، اما انقلابی نبود. مارکس پس از پایان تحصیلات دبیرستانی در تریر وارد دانشگاه، نخست در بن و سپس در برلن، شد و در آنجا حقوق تحصیل کرد، اما بیشترین توجه او به تاریخ و فلسفه بود. مارکس در مقالاتی که در مجله سالنامۀ آلمانی- فرانسوی نوشت همچون انقلابی‌ای ظاهر شد که طرفدار «نقد بی‌رحمانه همه چیز موجود» و به ویژه «نقد با سلاح» بود و به توده ها و به پرولتاریا فراخوان می‌داد. دورۀ تجدید حیات جنبش های دموکراتیک در پایان سال های دهۀ ١٨٥٠ و ١٨٦٠ مارکس را به فعالیت عملی باز خواند. در ٢٨ سپتامبر ١٨٦٤ اتحاد بین‌المللی کارگران – که به انترناسیونال اول معرف است- در لندن تشکیل شد. مارکس، قلب و روح این سازمان بود؛ او نخستین پیام و بسیاری از قطعنامه‌ها، اعلامیه‌ها و بیانیه‌های انترناسیونال را نوشت. مارکس با متحد کردن جنبش‌های کارگری کشورهای مختلف، با تلاش برای هدایت شکل‌های گوناگون سوسیالیسم غیرپرولتری و پیشامارکسی به کانال فعالیت مشترک و با مبارزه با نظریات این فرقه ها و مکتب ها، تاکتیک یکسانی برای مبارزۀ طبقۀ کارگر در کشورهای گوناگون طرح‌ریزی کرد.
کتاب کارل مارکس
پژواک فرزان
ولادیمیر ایلیچ لنین
