«دفاع روانی» حالتی از واکنشهای دفاعی شخصیت است که از آن با نام «واکنش سازشی عادی» نیز یاد میشود. زیگموند فروید، پدر علم روانکاوی، معتقد بود هستۀ شخصیت انسان (من)، دربرابر تهدیدات متعدد نظیر شکست، استرس، تحقیر و غیره برای محافظت از وی و بازگرداندن آرامش، از مکانیزمهای دفاعی استفاده میکند. حتما با افرادی روبهرو شدهاید که در مواجهه با شکست یا سوگ ازدستدادن عزیزشان دست به انکار زده و از قبول واقعیت سر باز میزنند، یا کسانی که خشم خود را سرکوب میکنند تا از وقوع فاجعۀ احتمالی جلوگیری کنند. تمامی این اقدامات، مکانیزمهای دفاع روانی شمرده میشوند که به فرد برای رسیدن به تعادل روانی کمک کرده و از فروپاشی روانی جلوگیری میکنند. اما مشکل از جایی آغاز میشود که در بهکارگیری این مکانیزمها افراط صورت میگیرد که البته، اکثر افراد خود به این واقعه آگاه نیستند.
در کتاب «مکانیزمهای دفاع روانی» بیش از بیست مکانیزم دفاع روانی مختلف مطرحشده توسط فروید شرح دادهشده است. آگاهی از تمامی این مکانیزمها پیششرط استفادۀ مطلوب و معتدل از آنها میباشد. برخی از انواع مکانیزمهای دفاعی روانی که در کتاب به آنها پرداخته شده عبارتاند از: سرکوب، جبران، توجیه، برابرسازی، بازگشت، درونافکنی، انتقال، جابهجاسازی، برتری، اقرار و جلب ترحم و غیره.
خواندن این کتاب به پیشزمینۀ اندکی از علم روانشناسی یا روانکاوی نیازمند است، اما برای خوانندۀ مبتدی علاقهمند به علوم انسانی نیز راحتخوان نگاشتهشده است. بر دانشآموختگان و دانشجویان علوم روانشناسی پوشیده نیست که آگاهی و حتی ازبر داشتن مطالب این کتاب، از واجباتیست که در مسیر آموزش و آگاهی به آن نیاز دارند.
کتاب مکانیزمهای دفاع روانی