کتاب عاشورا؛ فساد و اصلاح

تاریخ اسلام، از همان ابتدای تأسیس آن به‌منزله یکی از ادیان الهی، مملو از رویدادها و اتفاقات باشکوه و شگفت‌انگیز بوده است؛ حوادثی که حتی با وجود گذر صدها سال از وقوع آن‌ها، همچنان عظمت اولیه خود را حفظ نموده‌اند. در این میان، می‌توان از شهادت امام حسین و خانواده‌اش در روز عاشورا، به‌عنوان یکی حماسی‌ترین وقایع در تاریخ ادیان یاد کرد. این واقعه، علاوه‌بر جنبه شاعرانه و کرامت معنوی آن، از جهت ابعاد سیاسی و جامعه‌شناختی نیز بسیار مهم بوده و باید مورد التفات تمامی علاقه‌مندان به تاریخ قرار گیرد. «عاشورا؛ فساد و اصلاح» از داود فیرحی، پژوهشگر سیاسی و اندیشه سیاسی اسلام، از بهترین متون تألیف‌شده در راستای حرکت به‌سوی این هدف است. این کتاب مجموعه‌ی 9 سخنرانی دکتر داود فیرحی در سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۹ است. وی بازه‌ای ۲۴ساله از تاریخ صدر اسلام را برمی‌گزیند که از سال ۴۱ هجری، سال شهادت امام علی‌(ع) آغاز شده و تا سال ۶۴ هجری، سالی که قدرت از آل‌معاویه به بنی‌مروان منتقل می‌شود ادامه می‌یابد. سپس با ترسیم جغرافیای سیاسی مرکز خلافت اسلامی این دوره‌ی تاریخی یعنی مکه، مدینه، کوفه و شام و مواضع نیروها و گرایش‌های سیاسی اشخاص، اقوام و طوائف به مفاهیمی چون دولت، مشروعیت، بیعت و رأی، بحران خلافت، الگوی حکمرانی در صدر اسلام، تبدیل خلافت به پادشاهی، سنت نبوی، مفهوم اصلاح دین و بازگشت به سنت پایه، فساد و اصلاح در تفسیر وحی و نظایر آن می‌پردازد و از منظر جامعه‌شناسی سیاسی و تاریخی ضمن پرداختن به زمین، علل و عوامل اجتماعی، سیاسی و تاریخی پیدایی عاشورا منظر جدید از عاشورای حسینی در برابر خواننده می‌گشاید. مطالعه این کتاب، هم به‌سبب محتوای ارزشمند و قابل‌تأملی که در خود داشته و هم از جهت انسجام متنی و نثر روانش، بسیار مفید بوده و می‎‌تواند برای تمامی علاقه‌مندان به تاریخ و اندیشه سیاسی سلام تجربه‌ای سودمند را به ارمغان آورد.