فصل اول «جریان‌های مذهبی - سیاسی دهه ۲۰»: دهه بیست از بسیاری جهات امتداد دگرگونی‌هایی است که شالوده آن در پهلوی اول ریخته شده بود. رواج اندیشه‌های مادی جدید در ایران عصر رضاشاهی در دو چهره ماتریالسم دیالکتیک و نیز ایدئولوژی دولت مطلقه، تاثیر مهمی بر جریان‌های مذهبی بر جای گذاشت.
در این بخش به مهم‌ترین کانون‌های مناقشه مذهبی - سیاسی در ابتدای دهه بیست در چند بخش پرداخته می‌شود: ۱- رواج بهائیگری ۲-کسروی و جنبش‌های پاکدینی ۳- حکمی زاده و اسرار هزار ساله ۴- جریان اصلاحی - انتقادی
دو دیدگاه قابل تشخیص بین علمای دینی شیعه در دهه بیست وجود داشت، سنت حاکم بر حوزه علمیه و اندیشه‌های انتقادی/اصلاحی، هر چند این دو جریان نسبت به هم نقد‌هایی داشتند، اما در مقابل منتقدین مواضع روشنی اتخاذ می‌کردند. البته در چهار چیز هم داستان بودند: ۱- مبارزه با استعمار ۲- مبارزه با مذاهب و گرایش‌های انحرافی ۳- مبارزه با استبداد و قوانین موضوعه ۴- دفاع از حکومت اسلامی و قوانین شرعی.
فصل دوم «گذار به حکومت اسلامی»: نیرو‌های مذهبی، ناکارآمدی دولت را ناشی از سرکوب مذهب و توجه به قوانین وارداتی و سکولار می‌دانستند و بر عکس، مخالفان مذهب رسمی نیز ناکارمی دولت را ناشی از ماهیت مذهب شیعه دانسته و چنین می‌اندیشیدند که پیشروان مشروطه خواهی به خطا مشروطه را در بغل شیعه جا دادند.
در ادامه دیدگاه وی در دو بخش مورد بررسی قرار می گیرد: ۱- ماهیت قانون ۲- اقتصاد اسلامی. در ادامه تصمیم حوزه برای نگارش جوابیه، منجر با تالیف و انتشار کتاب کشف اسرار توسط امام خمینی شد. او این کتاب را در دفاع از احکام اسلامی و رد کتاب اسرار هزار ساله نوشت و در خلال آن حمله به استعمار و استبداد را ترسیم و سعی نمود نظریه حکومت اسلامی را که از مفاهیم محوری دهه بیست بود توضیح دهد.
کتاب تحول حکومت داری و فقه حکومت اسلامی
نشر نی
داود فیرحی
