کتاب «آرش شیواتیر» نوشته مهرداد صمدی، یکی از آثار برجسته و جدید در دنیای نمایشنامهنویسی ایرانی است که با روایتی خلاقانه و پر از ابهام، در تلاش است تا از زاویهای متفاوت به داستانهای تاریخی و فرهنگی ایران نگاه کند. این کتاب به صورت نمایشنامه در چهارده سن به نگارش درآمده است و به روایتی خیالی از قهرمانان و اسطورههای ایرانی میپردازد.
آرش شیواتیر در واقع داستانی فانتزی و پر از تمثیل است که در آن، شخصیتهای تاریخی به صورتی نوین و با ویژگیهای جدید معرفی میشوند. این اثر ضمن حفظ پیوند با تاریخ و اسطورههای ایرانی، با نگرشی مدرن و جالب، عناصر فرهنگی و فلسفی ایران را در بستری نوین مطرح میکند. صمدی در این نمایشنامه با استفاده از زبان پیچیده و متنی آمیخته با استعارهها و نمادها، قصد دارد نه تنها یک روایت تاریخی بلکه یک تحلیل عمیق از مفاهیم اجتماعی، سیاسی و انسانی را در بستر داستانهای اساطیری ایرانی ارائه دهد. برای مثال، شخصیتهای آشنای اساطیر ایرانی چون آرش که در تاریخ ایرانی به عنوان قهرمان ملی شناخته میشود، در این اثر به شکلی متفاوت به تصویر کشیده میشوند. آرش شیواتیر از نظر فرمی نیز بهگونهای نوآورانه به نگارش درآمده است. نمایشنامهها و دیالوگها به گونهای به هم پیوستهاند که مخاطب را با دنیای متفاوتی از داستانهای ایرانی مواجه میسازند. با استفاده از سبک خاصی که صمدی در نگارش خود به کار برده است، احساسات پیچیده انسانی و تمایلات درونی شخصیتها بهطور هنرمندانهای منتقل میشود. یکی از جنبههای برجسته این کتاب، روایت انسانشناسانه آن است. صمدی به بررسی عناصر فرهنگی و اجتماعی ایران پرداخته و آنها را با اشاراتی به مسائل معاصر پیوند میدهد. این داستان، گذشته و حال را بهطور همزمان به نمایش میگذارد و تماشاگر را به تفکر در خصوص تأثیر این اسطورهها بر جامعه امروز ایران و حتی جهانی میبرد. در بخشهایی از این نمایشنامه، تداخلهای زمانی و مکانی ایجاد شده است که از منظر مفهومی، مرزهای بین گذشته و حال را محو میکند. به همین دلیل، «آرش شیواتیر» نهتنها یک روایت تاریخی است بلکه به بررسی تفکر انسان معاصر در مواجهه با این اسطورهها میپردازد. در حقیقت، این اثر نمیخواهد تنها داستانی از آرش و شیواتیر باشد، بلکه بیشتر به دنبال واکاوی معنای قهرمانی و انتخاب در دنیای مدرن است. این کتاب، که توسط انتشارات رشدیه منتشر شده، در سال ۱۴۰۲ به چاپ رسید و به سرعت در میان دوستداران نمایشنامهنویسی و ادبیات معاصر ایران مورد توجه قرار گرفت. نویسنده با بهرهگیری از تخیل و ذوق هنری، نمایشنامهای خلق کرده است که علاوه بر مخاطبان علاقهمند به تاریخ و فرهنگ ایران، برای تمامی کسانی که به دنبال آثار نوآورانه و فلسفی در ادبیات نمایشی هستند، جذاب خواهد بود. مهرداد صمدی در کتاب «آرش شیواتیر» نه تنها بر هنر داستانگویی تسلط دارد، بلکه توانسته است لایههای عمیقتری از معانی اجتماعی، فلسفی و انسانی را در قالب یک نمایشنامه به مخاطب خود انتقال دهد. اثر حاضر همچنین به دلیل سبک نگارشی خاص و روایتهای پیچیدهاش، میتواند مورد تحلیلهای مختلفی از دیدگاههای مختلف نقد ادبی قرار گیرد.
«آرش شیواتیر"» میتواند برای پژوهشگران و علاقهمندان به ادبیات معاصر ایران و نیز افرادی که به تاریخ و اسطورهشناسی ایرانی علاقمندند، کتابی مفید و جذاب باشد.
کتاب آرش شیواتیر