1. خانه
  2. /
  3. کتاب اختیارات شاعری

کتاب اختیارات شاعری

4 از 1 رأی

کتاب اختیارات شاعری

و مقاله های دیگر در عروض فارسی
Poetic authority
انتشارات: نیلوفر
٪15
285000
242250
معرفی کتاب اختیارات شاعری

این کتاب دربردارندۀ مجموعۀ مقالاتی است که زنده یاد ابوالحسن نجفی در طی چهل سال در مجله ها و نشریه های مختلف به چاپ رسانده بوده است.

بحث دربارۀ وزن شعر فارسی دارای دو بخش عمده است: تقطیع وزن ها و طبقه بندی وزن ها. بدیهی است که بدون مهیاکردن و فراگیری بخش نخست، هرگز نمی توان به سراغ طبقه بندی وزن ها رفت. این کتاب تمام مشکلات مربوط به امر تقطیع وزن ها را حل کرده و مقدمه را برای پرداختن به مبحث طبقه بندی آماده کرده است. از میان مقالات این مجموعه که طی چند دهه نگاشته شده اند اولین آنها در سال 1352 و آخرین آنها که متن سخنرانی ایشان در سال 1386 است مقالۀ نخست، یعنی «اختیارات شاعری» مهم ترین مقاله محسوب می شود؛ زیرا تمام دیگر مقالات این مجموعه از دل همان مقاله بیرون آمده اند، به طوری که اکثر مقالات دیگر را می توان صرفا شرح و بسط و تصحیح و تکمیل مان مقالۀ نخست دانست.

مقالات این مجموعه عمدتا به مسائل مربوط به تقطیع وزن ها اختصاص دارد؛ اما از آن میان مقالۀ «دایره ای با 180 وزن» به طور اخص دربارۀ طبقه بندی وزن هاست. تصویری که نجفی در این مقاله از نظام وزن شعر فارسی به دست می دهد، مبین تفاوت های عظیمی است که بین نظام وزنی شعر عروضی فارسی و شعر عروضی عرب وجود دارد. در این مقاله ابتدا انواع پایه هایی که از تکرار آنها وزن به وجود می آید، شناسایی شده و به سه دسته پایه های سه، چهار و پنج هجایی رسیده است. سپس براساس پیکره ای مشتمل بر حدود 500 وزن متفاوت، اوزان فارسی به دو دسته اوزان متفق الارکان و مختلف الارکان تقسیم شده است.
درباره ابوالحسن نجفی
درباره ابوالحسن نجفی

ابوالحسن نجفی، زبان شناس، مترجم، ویراستار بزرگ کشور و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در سال ۱۳۰۸ در خانواده‌‌ای مذهبی و سنتی متولد شد. او تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در اصفهان گذراند و در رشته ادبیات فارغ التحصیل شد. در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران زیر نظر استادانی چون پرویز ناتل خانلری، فاطمه سیاح و موسی بروخیم به تحصیل در رشته زبان فرانسه پرداخت. سپس در رشته زبان شناسی در سوربن زیر نظر آندره مارتینه به ادامه تحصیل مشغول شد.

او ابتدا به عنوان دبیر در اصفهان مشغول به کار شد. سپس در گروه ادبیات فارسی دانشگاه اصفهان به تدریس پرداخت و تا سال ۱۳۴۹ در آنجا بود. در همان سال به تهران آمد و همکاری خود را با موسسه فرانکلین آغاز کرد. همزمان به عنوان استاد مدعو در گروه زبان شناسی دانشگاه تهران نیز مشغول شد. او همچنین مدتی در دانشگاه آزاد (پیش از انقلاب)، مرکز نشر دانشگاهی و گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبایی نیز همکاری داشت. در مرکز نشر دانشگاهی به تدریس «وزن شعر فارسی»، «مبانی زبان شناسی و کاربرد آن در زبان فارسی» و «امکانات زبان فارسی در ترجمه» مشغول بود.

ابوالحسن نجفی (زادهٔ ۱۳۰۸ در نجف)، زبان شناس و مترجم ایرانی است. او عضو پیوستهٔ فرهنگستان زبان و ادب فارسی است و دبیری مجله ادبیات تطبیقی را بر عهده دارد. عمده فعالیت های ادبی و علمی او در حوزه ترجمه متون ادبی، ویرایش، زبان شناسی و وزن شعر فارسی است. او یکی از دقیق ترین دایره ها برای طبقه بندی وزن شعر فارسی را تدوین کرده که به دایره نجفی معروف است.برخی از آثار تألیفی او عبارتند از: غلط ننویسیم، مبانی زبان شناسی و کاربرد آن در زبان فارسی، فرهنگ فارسی عامیانه، وزن شعر فارسی و... مترجم بیش از ۱۵جلد کتاب ادبی و هنری، برخی از آنها عبارتند از: شیطان و خدا (ژان پل سارتر)، گوشه نشینان آلتونا (ژان پل سارتر)، شنبه و یکشنبه در کنار دریا (روبرمرل)، کالیگولا (آلبرکامو)، عیش و نیستی (تیری مونیه)، شازده کوچولو (اگزوپری)، خانواده تیبو (روژه مارتن دوگار)، نژاد و تاریخ (لکودلوی استروس)، ضدخاطرات (آندره مالرو) و.
قسمت هایی از کتاب اختیارات شاعری

در شعر فارسی وزن ها و ویژگی های وزنی خاصی وجود دارد که هیچ مشابهی در اشعار عرب ندارند و از این رو عروض سنتی همواره در توضیح آنها درمانده بوده است؛ اما اکنون عروض جدید به سادگی و تنها با اتکا به جدول اندازه گیری کمیت هجاها و سه مبحث سادۀ «استثنائات»، «اختیارات شاعری» و «ضرورت های وزنی» از عهدۀ تبیین آنها نیز برمی آید. رباعی و ذوبحرین (مقالۀ اول)، وزن دوری (مقالۀ دوم) و مسئلۀ واو زائد در برخی اشعار خاقانی و انوری (مقالۀ پنجم) از زمرۀ چنین مباحثی هستند.

مقالات مرتبط با کتاب اختیارات شاعری
آشنایی با انواع سبک های نگارش و شیوه استفاده از آن ها
آشنایی با انواع سبک های نگارش و شیوه استفاده از آن ها
ادامه مقاله
شازده کوچولو، آموزگار درس های بزرگ زندگی
شازده کوچولو، آموزگار درس های بزرگ زندگی

«شازده کوچولو»، این شاهکار ادبی پر از درس هایی است که کودکان را برای ورود به دنیای بزرگترها آماده می کند.

اولین نفری باشید که نظر خود را درباره "کتاب اختیارات شاعری" ثبت می‌کند