کتاب اختیارات شاعری

Poetic authority
و مقاله های دیگر در عروض فارسی
کد کتاب : 14714
شابک : 978-9644486609
قطع : رقعی
تعداد صفحه : 230
سال انتشار شمسی : 1402
نوع جلد : شومیز
سری چاپ : 2
زودترین زمان ارسال : 11 اردیبهشت

معرفی کتاب اختیارات شاعری اثر ابوالحسن نجفی

این کتاب دربردارندۀ مجموعۀ مقالاتی است که زنده یاد ابوالحسن نجفی در طی چهل سال در مجله ها و نشریه های مختلف به چاپ رسانده بوده است.

بحث دربارۀ وزن شعر فارسی دارای دو بخش عمده است: تقطیع وزن ها و طبقه بندی وزن ها. بدیهی است که بدون مهیاکردن و فراگیری بخش نخست، هرگز نمی توان به سراغ طبقه بندی وزن ها رفت. این کتاب تمام مشکلات مربوط به امر تقطیع وزن ها را حل کرده و مقدمه را برای پرداختن به مبحث طبقه بندی آماده کرده است. از میان مقالات این مجموعه که طی چند دهه نگاشته شده اند اولین آنها در سال 1352 و آخرین آنها که متن سخنرانی ایشان در سال 1386 است مقالۀ نخست، یعنی «اختیارات شاعری» مهم ترین مقاله محسوب می شود؛ زیرا تمام دیگر مقالات این مجموعه از دل همان مقاله بیرون آمده اند، به طوری که اکثر مقالات دیگر را می توان صرفا شرح و بسط و تصحیح و تکمیل مان مقالۀ نخست دانست.

مقالات این مجموعه عمدتا به مسائل مربوط به تقطیع وزن ها اختصاص دارد؛ اما از آن میان مقالۀ «دایره ای با 180 وزن» به طور اخص دربارۀ طبقه بندی وزن هاست. تصویری که نجفی در این مقاله از نظام وزن شعر فارسی به دست می دهد، مبین تفاوت های عظیمی است که بین نظام وزنی شعر عروضی فارسی و شعر عروضی عرب وجود دارد. در این مقاله ابتدا انواع پایه هایی که از تکرار آنها وزن به وجود می آید، شناسایی شده و به سه دسته پایه های سه، چهار و پنج هجایی رسیده است. سپس براساس پیکره ای مشتمل بر حدود 500 وزن متفاوت، اوزان فارسی به دو دسته اوزان متفق الارکان و مختلف الارکان تقسیم شده است.

کتاب اختیارات شاعری

ابوالحسن نجفی
ابوالحسن نجفی، زبان شناس، مترجم، ویراستار بزرگ کشور و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، در سال ۱۳۰۸ در خانواده‌‌ای مذهبی و سنتی متولد شد. او تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در اصفهان گذراند و در رشته ادبیات فارغ التحصیل شد. در دانشکده ادبیات دانشگاه تهران زیر نظر استادانی چون پرویز ناتل خانلری، فاطمه سیاح و موسی بروخیم به تحصیل در رشته زبان فرانسه پرداخت. سپس در رشته زبان شناسی در سوربن زیر نظر آندره مارتینه به ادامه تحصیل مشغول شد.او ابتدا به عنوان دبیر در اصفهان مشغول به کار شد. ...
قسمت هایی از کتاب اختیارات شاعری (لذت متن)
در شعر فارسی وزن ها و ویژگی های وزنی خاصی وجود دارد که هیچ مشابهی در اشعار عرب ندارند و از این رو عروض سنتی همواره در توضیح آنها درمانده بوده است؛ اما اکنون عروض جدید به سادگی و تنها با اتکا به جدول اندازه گیری کمیت هجاها و سه مبحث سادۀ «استثنائات»، «اختیارات شاعری» و «ضرورت های وزنی» از عهدۀ تبیین آنها نیز برمی آید. رباعی و ذوبحرین (مقالۀ اول)، وزن دوری (مقالۀ دوم) و مسئلۀ واو زائد در برخی اشعار خاقانی و انوری (مقالۀ پنجم) از زمرۀ چنین مباحثی هستند.