کتاب «توتمیسم» اثر کلود لوی استروس اثری مهم در حوزۀ انسانشناسی با رویکری ساختارگرا است که به مفهوم پیچیده توتمیسم میپردازد. این کتاب که در سال 1962 منتشر شد، در مقابل دیدگاههای سنتی از رویکرد ساختارگرایانه در مطالعۀ انسان دفاع میکند. هر چند مکتب ساختارگرایی دیری نپایید که از میان برداشته شد اما میراث آن باقی ماند و تا امروزه نیز تأثیرات این مکتب دیده می شود. به عقیدۀ استروس، یکی از بزرگترین نظریهپردازان ساختارگرایی، توتمیسم به نظام باورها و اعتقادها اطلاق میشود که در آن گفته میشود که انسانها با یک موجود غیر انسان اما همین جهانی، مانند حیوان یا گیاه، که به توتم معروف است، رابطه عرفانی دارند. مطابق با رویکرد ساختارگرایانه، هدف اصلی استروس از بررسی توتمیسم دریافت ساختارهای بنیادین ذهن بشر است، ساختارهایی که به عقیدۀ او ثابت و قابلکشفاند. لوی استروس با پرداختن به آنچه او «توهم توتمی» میخواند، شروع میکند. به عقیدۀ او توتمیسم برساخته و برآمدۀ فرهنگ غرب است و توسط انسانشناسانی که به تحقیق در مورد فرهنگهای دیگر میپرداختند، به دیگر فرهنگها تحمیل شده است. او معتقد است که نظامهای توتمی به خودی خود مربوط به رابطه بین انسان و حیوان نیست، بلکه بیشتر در مورد روابط بین عناصر مختلف در یک فرهنگ است. او از تقابلهای دوتایی، مانند طبیعت در مقابل فرهنگ، برای توضیح نحوه عملکرد سیستمهای توتمیک استفاده میکند. به عنوان مثال، او بررسی میکند که چگونه فرهنگهای مختلف حیوانات و گیاهان را طبقهبندی میکنند و چگونه این طبقهبندیها ساختارهای اجتماعی آنها را منعکس میکنند. در سرتاسر کتاب، لوی استروس مطالعات موردی متعددی از فرهنگهای مختلف ارائه میکند تا نظریات خود را اثبات کند. او شیوههای توتمی را در میان بومیان استرالیایی، بومیان آمریکایی و دیگر گروههای بومی بررسی میکند. این مطالعات موردی تنوع سیستمهای توتمی را نشان میدهد و این ایدۀ او حمایت میکنند که توتمیسم یک پدیده واحد و یکپارچه نیست، بلکه مجموعهای متنوع از شیوههاست که بهطور گسترده در فرهنگها متفاوت است. به بیان استروس، این فرهنگ این کار را برای معنا بخشیدن به جهان طبیعت انجام دادهاند. به عبارت دیگر توتمیسم تلاش برای مفهومسازی در باب جهان طبیعت بوده است. در پایان، این کتاب برای علاقهمندان به انسانشناسی، ساختارگرایی و فلسفۀ فرانسوی کتابی جذاب و مفید خواهد بود.
کتاب توتمیسم