کتاب قله‌های انسان مدرن

کتاب «قله‌های انسان مدرن: کوهنوردی پس از عصر روشنگری» نوشتۀ پیتر اچ هانسن، تاریخ کوهنوردی را نه به عنوان یک فعالیت ورزشی صرف، بلکه به مثابه آیینه‌ای از تحولات فکری، فرهنگی و سیاسی جهان مدرن بررسی می‌کند. این کتاب که در مرز میان تاریخ، فلسفه و مطالعات فرهنگی حرکت می‌کند، نشان می‌دهد چگونه فتح قله‌های بلند، از مون بلان در قرن هجدهم تا اورست در قرن بیستم، به نمادی از هویت مدرن، سلطه بر طبیعت و تقابل انسان با مرزهای ناممکن تبدیل شد. هانسن با نگاهی انتقادی، روایتی جذاب از پیوند میان کوهنوردی و ایده‌های روشنگری، رمانتیسیسم و امپریالیسم ارائه می‌دهد. نویسنده با بررسی نخستین صعودهای ثبت شده در قرن هجدهم، مانند فتح مون بلان در ۱۷۸۶ آغاز می‌کند. به بیان وی، این صعودها تحت تأثیر ایده‌های روشنگری درباره عقلانیت، کشف علمی و تسلط انسان بر طبیعت شکل گرفتند. کوهنوردی در این دوره، نه یک ماجراجویی فردی، بلکه نمادی از پیشرفت بشر و غلبه بر «بربریت» طبیعت بود. در قرن نوزدهم، با ظهور جنبش رمانتیک، نگاه به کوه‌ها دگرگون شد. هانسن نشان می‌دهد که چگونه شاعران و هنرمندانی مانند ویلیام وردزورث و کاسپار داوید فریدریش، کوه‌ها را به نمادهایی از عظمت، رازآلودگی و تجربه متعالی روح انسان تبدیل کردند. این تحول، کوهنوردی را از یک فعالیت علمی به سفری روحانی و هنری ارتقا داد. همچنین هانسن به تحلیل نقش کوهنوردی در پروژه‌های استعماری و ملی‌گرایانه قرن نوزدهم و بیستم می‌پردازد. فتح قله‌هایی مانند کی۲ و اورست، که اغلب با پرچم کشورهایی مانند بریتانیا، آلمان، و ایتالیا همراه بود، به ابزاری برای نمایش قدرت ملی و برتری نژادی تبدیل شد. نویسنده با مثال‌هایی مانند رقابت بر سر فتح اورست در دهه ۱۹۲۰، نشان می‌دهد که چگونه کوهنوردی در خدمت تبلیغات سیاسی قرار گرفت. در فصل‌های پایانی، هانسن به تحولات کوهنوردی در قرن بیست‌ویکم میپردازد: از تجاری‌سازی کوه‌ها (مانند تورهای پرهزینه اورست) تا جنبش‌های حفاظت از محیط زیست.