کتاب «ایمان چیست؟»، اثری در حوزۀ فلسفۀ دین است که توسط فیلسوف و نویسنده، آنتونی کنی نوشتهشده است. بهطور کلی این کتاب، به رابطۀ بین ایمان و عقل میپردازد، موضوعی که قرنها فیلسوفان و متفکران مختلف را مجذوب خود کرده است. به لحاظ ساختاری، کتاب تشکیل شده از مجموعهای از مقالات و سخنرانیهایی است که عقلانیت باورهای دینی را بهویژه در سنت مسیحی بررسی میکند. کتاب حول این سوال میچرخد که آیا ایمان به خدا و ایمان به کلام الهی عقلانی است یا خیر؟ برای پرداختن به این سوال، آنتونی کنی دیدگاههای فیلسوفان مهم معاصر مانند ویتگنشتاین و پلانتینگا را بررسی میکند. در واقع، او بهدنبال تعریف چیزی است که از آن بهعنوان «فضیلت فکری باور معقول» یاد میکند، که او آن را حد وسطی بین شک و زودباوری قرار میدهد. این مفهوم برای درک رویکرد کنی به ایمان بسیار مهم است، زیرا او در جهت ایجاد تعادلی حرکت میکند که از افراط در تردید و زودباوری سادهلوحانه اجتناب کند.
این کتاب در دو بخش تنظیم شده است: در بخش اول، به ماهیت اعتقاد به خدا و توجیه ایمان پرداختهشده است. کنی به بررسی استدلالهای موافق و مخالف خداباوری پرداخته و بررسی میکند که آیا میتوان باورهای دینی را که هم از نظر فکری قابل دفاع و هم از نظر عاطفی رضایت بخش هستند، داشت یا خیر. در بخش دوم کتاب، کنی توجه خود را به الهیات طبیعی معطوف میکند، یعنی مطالعۀ فلسفی وجود و ماهیت خدا. او برهان طراحی (نظم) و دلالتهای آن را در چارچوب مسئلهی شر مورد بحث قرار میدهد. همچنین براهین دیگر در اثبات خدا، مانند برهان وجودی آنسلم و برهان علیت نیز مورد بررسی آنتونی کنی قرار گرفتهاند.
در سراسر کتاب، کنی سبک نوشتاری روشن و قابل فهم را حفظ کرده است و مفاهیم پیچیدۀ فلسفی را برای مخاطبان گسترده و عامتر قابل درک میکند. به عبارت دیگر، این کتاب یک متن آکادمیک نیست، بلکه راهنمایی برای هرکسی است که میخواهد در حوزۀ فلسفۀ دین مطالعه کند. البته کنی از سوالات دشوار طفره نمیرود و پاسخهای آسانی هم ارائه نمیدهد. او چارچوبی را برای درک ایمان بهعنوان یک فضیلت ارائه میکند که هم مستلزم دقت فکری و هم گشودگی نسبت به امر متعالی است. چه شکاک باشید، چه مومن یا جایی در این بین قرار گرفته باشید، این کتاب بینشهای ارزشمندی در مورد ماهیت ایمان و نقش آن در زندگی انسان ارائه میدهد که میتواند به انحاء گوناگون مورد توجه شما باشد.
کتاب ایمان چیست؟