شعر حافظ اوج شعر و غزل فارسی است. پیوند استوار صورت و معنی در غزل خواجه شیراز شورانگیز و تحسین آفرین است. از این رو در طول تاریخ ده ها و شاید صدها تن در باره زندگی و شعر او داد سخن داده اند.
تشابهات متعدد دیوان حافط و آثار مولانا جلال الدین محمد بلخی در گفتار، واژگان، عبارات و به خصوص نظام فکری حاکم بر آنها این سوال را در ذهن ایجاد میکند که علت این همه تشابه چیست؟ و آنگاه این فرضیه مطرح میگردد که شاید هر دو از یک سرچشمه الهام گرفته اند.
با جستجو درمورد هشت واژۀ شاه ترکان، شاخ نبات، پیر مغان، پیر خرابات، ترک، دیر مغان، سماع و رند در آثار همۀ گذشتگان و معاصران برجستۀ مولانا و حافظ از جمله ناصر خسرو، امیرخسرو دهلوی، خاقانی، عطار، سنائی، نظامی، خواجوی کرمانی، عراقی، و سعدی دریافتیم که به جز دو واژۀ شاخ نبات و شاه ترکان که در هیچ یک از آثار نامبردگان ذکری از آن ها به میان نیامده مابقی واژگان گاه به کرات نقل گردیده است. مولانا حدود نیم قرن قبل از تولد حافظ از این دو واژه یعنی شاخ نبات و شاه ترکان به دفعات در قالب ها و صور مختلف به صورت واژگان دومنظوره استفاده برده است.
واژۀ شاخ نبات که گروهی آن را نام همسر حافظ و عده ای او را معشوقۀ او می دانند و برخی صور خیالی بدان بخشیده اند. قبلا فقط در کلام مولانا به عنوان وصف زیبایی و حلاوت جمال معشوق و هم اشاره به نازکی، لطافت و شکنندگی خاطر یار دارد و دیگر واژه شاه ترکان را که لقب افراسیاب است از یک سو متّصف به شمس و از وجهی دیگر متعلق به حضرت حق می داند.اشعار شرح دهنده به موارد ذکر شده در متن کتاب درج گردیده است.
کتاب راز پنهان شد آشکارا
نگاه