کتاب «تجربهگرایان» نوشته ر.ا. وولهاوس، از مجموعه تاریخ فلسفه غرب، کاوشی جامع از جنبش فلسفی دورۀ جدید، معروف به تجربهگرایی است که بر نقش تجربه حسی در شکلگیری ایدهها، تصورات و به طور کلی معرفت تأکید میکند، در تقابل با عقلگرایی که بر عقل و دانش فطری متکی است. ساختار این کتاب به گونهای است که فیلسوفان اصلی تجربهگرا را پوشش میدهد، که عمدتا از تجربهگرایان بریتانیاییاند: جان لاک، جورج برکلی و دیوید هیوم. وولهاوس همچنین درباره شخصیتهای مهم دیگری مانند فرانسیس بیکن و توماس هابز و فیلسوف فرانسوی که اغلب نادیده گرفته میشود، پیر گاسندی صحبت میکند. علاوه بر این، او فصلی را به انجمن سلطنتی لندن اختصاص میدهد و نقش آن را در توسعه علم تجربی در قرن هفدهم برجسته میکند.
1. فرانسیس بیکن: بیکن را پدر تجربهگرایی میدانند. تأکید بیکن بر استدلال استقرایی و روش علمی، زمینه را برای تفکر تجربهگرای پس از وی فراهم کرد. وولهاوس در مورد نقد بیکن از مکتب سنتی ارسطویی و حمایت او از روش جدید تحقیق مبتنی بر مشاهده و آزمایش بحث میکند.
2. توماس هابز: هابز که به دلیل فلسفه ماتریالیستی خود مشهور است، رویکرد تجربی بیکن را به تمام علوم طبیعی و جامعه بشری گسترش داد. وولهاوس دیدگاههای هابز را در مورد ماهیت دانش، ادراک و قرارداد اجتماعی بررسی میکند و همچنین نظریات او در فلسفه سیاسی را توضیح میکند.
3. جان لاک: «جستاری در خصوص فاهمۀ بشری» لاک، سنگ بنای فلسفه تجربهگرایی است. وولهاوس نظریه لاک در مورد معرفت را بررسی میکند، از جمله تمایز او بین کیفیتهای اولیه و ثانویه، مفهوم tabula rasa (ذهن به عنوان یک لوح خالی) و استدلالهای او علیه ایدههای فطری.
4. جورج برکلی: ایدالیسم برکلی، که مبتنی بر این ایده است که واقعیت فقط از ذهنها و ایدههای آنها تشکیل میشود، پیچشی منحصر به فرد در تجربهگرایی است. در این راستا وولهاوس از استدلال های برکلی علیه ماتریالیسم و ادعای او مبنی بر اینکه هستی وابسته به ادراک است (esse est percipi) بحث میکند.
5. دیوید هیوم: شکگرایی و طبیعتگرایی هیوم نشاندهنده اوج تفکر تجربهگرایانه است. وولهاوس تحلیل هیوم از شناخت انسان، نقد او از علیت و استدلالهای او در مورد حدود دانش بشری را بررسی میکند. کار هیوم در مورد ماهیت باور، هویت شخصی و اخلاق نیز مورد توجه نویسنده بوده است.
6. وولهاوس فصلی را به انجمن سلطنتی لندن، که در دهه 1660 تأسیس شد، اختصاص داده است، که نقشی اساسی در ترویج تحقیقات تجربی و روش علمی ایفا کرد. او درباره تأثیر این انجمن بر توسعه فلسفه طبیعی و فعالیت های اعضای آن در سنت تجربی بحث می کند.
کتاب تجربه گرایان