آنچه ناپلئون از آغاز لشکرکشی تا معاهده تیلسیت انجام داد بیشتر شبیه معجزه بود تا واقعیت، ولی از آنجا که این گونه امپراتوری ها در تاریخ بشر پدیده هایی استثنایی و ناپایدارند و به ناچار باید در انتظار افول قدرتی بود که در سایه استبداد و دیکتاتوری به دست می آید، زوال قدرت مطلقه او پس از معاهده تیلسیت شروع شد. سرگذشت سرباز سال 1813 رمانی ضد امپراتوری و ضد نظامی گری، خطابه ای فصیح علیه جنگ و سرگذشت افرادی است که جنگ را با پوست و خون خود احساس کرده و زشتی آن را به نمایش می گذارند. امیل ارکمان (1822 1899) و الکساندر شاتریان (1826 1890) معروف به ارکمان شاتریان، همکاری برای نوشتن رمان های تاریخی را از سال 1847 آغاز کرده و تا سال 1889 ادامه دادند. نتیجۀ کار مشترک این دو نویسنده، قصه ها و رمان های مشهوری است که به بازآفرینی واقعیت های اردوکشی جمهوری فرانسه و ناپلئون می پردازد.
کتاب سرگذشت سرباز سال ۱۸۱۳
امیرکبیر
