براساس فلسفه کلاسیک ذات یا جوهر باید فی نفسه قائم به خود باشد. اما آن چنان که هگل در منطق دیالتیکی خود نشان می‌دهد ذاتی فقط به واسطه نسبت و اضافه‌اش با غیر ذاتی وجود دارد. بدین قرار، دو حرکت جدالی در اینجا هست که ذات به غیر ذاتی و متقابلا از غیر ذاتی به ذات می رود، و همچنین وجود به سوی ذات (ماهیت) می‌رود و ذات به سوی وجود.
کتاب دارای مقالاتی است که به بررسی انتقادی روش‌های مواجهه رویکردهای تئولوژیک به تاریخ پرداخته است. نویسنده در هر یک از مقالات با طرح پرسش‌هایی اساسی به بررسی و تحلیل موضوع مورد بحث پرداخته است. عبدالکریمی یکی از مقالات طولانی خود را پاسخ به استادیار فلسفه دانشگاه قم معرفی کرده و اصل مقاله استادیار فلسفه را نیز در ضمیمه کتاب گنجانده است.
کتاب از فصول زیر تشکیل شده است:
«ما و هرمنوتیک»، «هرمنوتیک متن مقدس»، «اندیشۀ آخرالزمانی»، «تأملی بر تاریخ‌سازی‌های تئولوژیک»، «گفت‌وگویی میان دو سنت فلسفی تحلیلی و قاره‌ای»، «ضرورت مواجهۀ پدیدارشناسانه با تاریخ و غرب»، «مواجهه‌های اصیل و غیر اصیل با تاریخ و سنت‌های تاریخی»، «مواجهه با جهانی دیگر: روشنفکری و ماهیت آن در تاریخ معاصر ایران»، «کدام تئولوژی؟ کدام تاریخ؟ نقدی بر مقالۀ «تأملی بر تاریخ‌سازی‌های تئولوژیک».
پایان تئولوژی دارای دو جلد است. کتاب حاضر مناسب برای بسط و گسترش تفکر از باورهای سنتی و تاریخی است.
کتاب پایان تئولوژی به قلم بیژن عبدالکریمی توسط انتشارات نقد فرهنگ منتشر شده است.
کتاب پایان تئولوژی - جلد 2
نقد فرهنگ
بیژن عبدالکریمی
