موضوع کتاب «سنت روشنفکری در غرب از لئوناردو تا هگل» نوشته ج. برونوفسکی و ب. مازلیش، بررسی سیر تکامل اندیشه ها از دوره رنسانس (نوزایی) تا آغاز سده نوزدهم است. محتوا و شیوه عرضه مطالب این کتاب از چند لحاظ با کتاب های دیگر مربوط به تاریخ اندیشه ها فرق دارد. از همان ابتدا باید توجه شما را به سه تفاوت اساسی جلب کنیم، که به تفاوت هایی اصولی می انجامند.
نخست، این کتاب تاریخ تفکر به گسترده ترین معنای آن است. موضوع آن به اندیشه های رشته ای خاص ـمثل سیاست یا فلسفه محدود نیست و ه تمام حوزه های فعالیت ذهن توجه دارد. یکی از ویژگی های مهم کتاب تکیه آن بر کنش متقابل اندیشه ها در رشته های گوناگون است دوم تأکید ویژه این کتاب بر تأثیر آن دسته از اختراعات فنی و نوآوری های اجتماعی است که با اندیشه های نو همراه اند، یا در عمل قدرت تفکر یک اجتماع به یاری آن ها جلوه گر می شود.
سوم، به نظر نویسندگان راه درست بازنمودن هر اندیشه عرضه آن با کلام همان افرادی است که این اندیشه به آن ها الهام شده است. بنابراین، پیوسته اندیشه ها را به همان شکلی باز نموده اند که افراد یک فرد یا گروهی از افرادــ به آن اعتقاد داشته اند.
به طور کلی، در هر یک از فصل های کتاب دیدگاه فرد یا گروهی از افراد عرضه و شیوه تفکر خاصی خلاصه شده است: افرادی مانند دکارت و بنتم، و گروه هایی از افراد، مانند نخستین اومانیست ها و صنعتگران مخالف کلیسای کاتولیک در انجمن ماه. این افراد به خودی خود قهرمان یا شخصیت های نمایشی به شمار نمی آیند. این کتاب آن ها را به صورت ابرازکنندگان واقعی افکار یک عصر می بیند و بازمی نماید و نکته سودمند زندگی آن ها این است که تضادهای آن عصر در وجودشان شکل جدل های فکری می گیرد.
از دیدگاه نویسنگان این کتاب این سه اصل به تاریخ اندیشه ها زندگی می بخشند. اندیشه ها، حتی زمانی که به روزگاران گذشته تعلق داشته باشند، افکاری مرده به شمار نمی آیند، زیرا بر تحول اندیشه های معاصر اثر می گذارند.
این کتاب، تاریخی زنده، پویا و در حال دگرگونی از حیات اندیشه هاست. بنابراین، به شکل تاریخی یکپارچه نوشته شده است.
کتاب سنت روشنفکری در غرب
آگاه
ج برونوفسکی
